412) ABD DIŞ POLİTİKASININ İP UÇLARI
Yayin Tarihi 6 Kasım, 2008
Kategori BASIN-YAYIN
Yeni ABD dış politikasının ipuçları
Irak’taki askerini azaltıp Kabil’e yükleneceği sözünü veren Obama sonrasında Pakistan’da ABD saldırıları daha da artacak.
Demokrat Obama’nın yeni ABD başkanı seçilmesiyle birlikte Washington yönetiminin iç ve dış politikasında birçok değişiklik olması bekleniyor.
Değişiklik mesajını, seçimin ardından yaptığı zafer konuşmasında da veren Obama’nın, Irak’taki Amerikan askerlerinin sayısı, Küba, Irak, İran politikaları, enerji politikası ve diğer birçok konuda yapmayı vaat ettiği değişiklikler şunlar:
AFGANİSTAN
Obama, Irak’tan çekeceği askerlerle, Afganistan’daki 32 bin Amerikan askerine 7 bin asker ekleyeceğini belirtti. Ayrıca “Pakistan harekete geçmez ya da bir şey yapamazsa” bu ülke topraklarındaki üst düzey terörist hedeflere karşı tek taraflı saldırılar düzenleme tehdidinde bulundu.
IRAK
Senatörken Obama önce Irak’a savaş açılmasına, sonra Irak’taki asker sayısının artırılmasına karşı çıktı. 2007’de büyük bir askeri harcama yasasına karşı oy verdi. Ama bunun dışında savaşı desteklemek için getirilen mali paketleri de destekledi.
Obama, Irak’taki muharip Amerikan askerlerini, 16 ay içinde çekmeyi planladığını söylüyordu.
İRAN
Obama, ilk başta ön koşulsuz İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’la görüşeceğini söylerken, şimdi Ahmedinejad’ın “görüşecek doğru kişi olduğundan” emin olmadığını söylüyor.
Ancak “İran liderleri” ile doğrudan görüşmelerin ABD’nin İran’a ağır uluslararası yaptırımlar yapılması isteklerine daha fazla meşruluk sağlayacağını belirtiyor. Obama ayrıca İran’a diplomatik baskıyı yoğunlaştıracağını söylüyor.
VENEZUELA-ABD İLİŞKİLERİ
Venezuela, seçimden önce yaptığı açıklamada, Obama’nın başkan olmasıyla birlikte iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açılabileceğini açıkladı.
Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, kendisini devirmeye çalışmakla suçladığı Washington’la, Obama başkanlığında masaya oturabileceğini ilk kez söylerken, Obama, bu konuda temkinli davranacağını gösteren açıklamalarda bulundu. Obama’nın yardımcısı, Venezuela ile ilişkilerin gelişmesi için önce bu ülkenin demokrasi yolunda önemli adımlar atmasını söyledi.
KÜBA’YA YÖNELİK YAPTIRIMLAR HAFİFLEYEBİLİR
Obama, seçim kampanyasında, ABD’nin Küba’ya yönelik 46 yıllık yaptırımlarını hafifletme sözü verdi ve Küba yönetimi ile diyalog ihtimalini göz ardı etmediğini söyledi.
Dolayısıyla Obama’nın başkan seçilmesi, 8 yıllık George Bush döneminin sert tutumuna alışan Kübalıların, ABD ile ilişkilerin ve böylece hayat şartlarının düzeleceği umudunu yeşertti.
Birçok Kübalı, John McCain’in başkan seçilmesinin, ambargoyu artıran George Bush yönetiminin devamı olacağı düşüncesini taşıyordu. Seçimde taraf olmadığını açıklayan Küba hükümeti, Obama için, “Kuşkusuz, cumhuriyetçi rakibinden daha kültürlü ve daha zeki” ifadesini kullanmıştı.
Obama’nın, aile bağı olanların Küba’ya seyahati ve ABD’de yaşayan Kübalıların Küba’daki ailelerine para göndermeleri konusundaki kısıtlamaları hafifletmesi bekleniyor.
FÜZE SAVUNMA SİSTEMİ
ABD’nin füze savunma sistemi için harcadığı paranın miktarı konusunda şüpheleri olduğunu belirtti. Avrupa’ya füze savunma sistemi yerleştirilmesini destekliyor, ancak sistemin etkinliğinin kanıtlanmasından sonra yerleştirilmesini savunuyor ki bu da füze yerleştirilmesini yıllarca geciktirebilir.
KUZEY KORE
Başkan George W. Bush’un ilk döneminde Kuzey Kore’ye karşı uyguladığı sert politikayı onaylamadı ve Kuzey Kore ile görüşmelerden yana olduğunu belirtti. Bush son dönemde bu politikayı benimsedi. Kuzey Kore’nin nükleer silah programını sona erdirmek için güçlü bir uluslararası koalisyondan yana.
SUDAN-DARFUR
Darfur’da Sudan hükümetinin desteğiyle yaşanan şiddet olaylarının önlenmesi için, ideal durumda BM adına uygulamaya konacak, bir uçuşa yasak bölge öneriyor. Mayıs ayında diğer Demokrat başkan adayları ile birlikte imzaladığı bir bildiride, Darfur’daki şiddeti kınadı ve bundan asıl olarak Sudan hükümetinin sorumlu olduğunu ve bu şiddeti Sudan hükümetinin durdurabileceğini belirtti.
KÜRESEL ISINMA
Biyoyakıt, rüzgar ve güneş enerjisi, şarj edilebilir hibrid arabalar, temiz kömür teknolojisi ve diğer “iklim dostu” önlemler için 10 yıllık, 150 milyar dolarlık fon ayrılmasını destekliyor.
2050’ye kadar, karbondioksit ve diğer sera gazı etkisi yapan gazların salımının 1990’daki düzeyine göre zorunlu olarak yüzde 80 oranında azaltılmasını öngörüyor.
Alaska’da petrol aranmasına karşı çıkıyor.
2025’de enerjinin yüzde 25’inin rüzgar, güneş ve biyo-yakıt ürünlerinden üretilmesini hedefliyor.
Vergi kolaylıkları ile 2015’e kadar 1 milyon hibrid otomobilin kullanıma sokulması da hedefleri arasında.
GUANTANAMO HAPİSHANESİ
Guantanamo’nun kapatılması ve tutukluların tutukluluk hallerine itiraz edebilmelerine izin verilmesini istiyor. Bush yönetimini Guantanamo benzeri sorunları çözmek için bir askeri yargı ve adalet sistemi oluşturma ihtiyacını gözardı etmekle suçluyor. Yüksek Mahkemenin Guantanamo konusunda sivil mahkemeler lehine verdiği kararı kutladı ve 2006’da Askeri Komisyon Yasası’na karşı oy kullandı.
ABD’nin yeni başkanı olarak seçilen ve halka “değişim” vaat eden Barack Obama’nın, seçim kampanyası sırasında gerek kendi ülkesinde, gerekse uluslararası çapta önemli olan vaatleri, 5 ana başlıkta toplanıyor.
Reuters da Obama sonrası analizinde, yeni başkanın, Irak’taki askerleri belirli bir düzen içerisinde çekmeyi, bu ülkedeki ABD askerlerini, her ay 1 tugay olmak üzere tamamen çekmeyi ve Afganistan’a daha fazla asker kaydırmayı vaat ettiğini hatırlatarak, “Demokratlara oy veren seçmen, bu vaadini yerine getirmesi için Obama’ya baskı yapabilecek. Ancak Obama, son gelişmeleri, özellikle ABD’nin Irak’taki varlığının son aylarda sağladığı kazanımları dikkate alarak, bu vaadini yerine getirme konusunda yavaş davranabilir” ifadesini kullandı.
Reuters, Obama’nın ekonomide yapacaklarını da şöyle duyurdu: “Obama, 20 Ocak 2009’da görevini devralacak. ABD ekonomisinde halkın tüketim harcamalarının arttırılarak ekonomik durgunluğa karşı mücadele edilmesini amaçlayan “ikinci teşvik paketi” bu tarihe kadar Başkan George Bush yönetimi ve Kongre tarafından yasalaştırılmazsa, Obama ve Kongre’deki demokratlar paketi geçirebilir.
Yine kredi krizi içerisinde bulunan ve bu yüzden Wall Street’te hisse senetlerinin zayıflamasına, halkın emeklilik fonlarının değer kaybetmesine yol açan finans sektöründe yeni düzenlemeler için muhtemelen bir dizi adım gelecek.
Yıllık geliri 200 bin doların altında olan Amerikan vatandaşlarına vergi indirimi vaat etmişti. Bu kesim, toplam vergi mükelleflerinin yüzde 95’ini oluşturuyor. Obama, yıllık geliri 250 bin doların üzerinde olanların vergilerini ise arttıracağını söylüyordu. Ancak Obama ve Kongre’deki Demokratlar bu vaatlerinden kısmen geri adım atabilir. Vaatlerde belirtilenden daha küçük bir kesimin vergilerinde indirim, vaatlerde belirtilenin daha fazla bir kesimin vergilerinde ise arttırıma gidebilir.”
Dünya Bülteni/ Haber Merkezi
Yorumlar
Yorum yap