100) SÜMER DİLİ

Yayin Tarihi 24 Ocak, 2008 
Kategori TÜRK DÜNYASI

SÜMER DİLİ

Britanica veya Larousse gibi büyük ansiklopedilere bakarsanız, Sümerce’nin yerli ve yalıtık bir dil olduğundan söz ederler. Hiç başka bir dil gurubuna ait değildir, derler ve yalıtık (izole) bir dil olarak tanımlarlar. Oysa ki hem cümle yapısı hem de sözcükler Türkçe ile büyük bir benzerlik içindedirler.
Sümer dilini önce Sami dilleri ile, daha sonra Hind-Avrupa dilleri ile karşılaştırdılar. Fakat ne biri ne de diğeri Sümerce ile uyum sağlıyordu. Peki, ama neden Ural Altay dilleri ile karşılaştırmaya gerek duymadılar? Nedeni, onlara göre M.Ö. 3000 yıllarında Mezopotamya’da ne Türk toplulukları vardı ne de Macar, onlara göre Türk ve Macarların Anadolu’ya gelişleri en erken M.S. 900 yılları olmalıydı.
İşte bu yanlış ve bağnaz görüşleri o gün olduğu gibi halen bugün dahi devam ediyor. Üstelik bizleri de bu yalana inandırdılar. Tarih kitaplarında Türklerin Anadolu’ya geliş tarihleri olarak 1071 Malazgirt savaşı olduğu yazılıdır.Gelelim Sümer diline. Alttaki örneklerde önce Sümerce sözcüğü ve hemen ardından parantez içinde Türkçesini sunacağım.
Adda (ata, baba), Ama (anne, ana), Aga (yönetici, ağa),

An (tan, gök), Anu (Gök Tanrı), Ar(er, şeref), As (tek, biricik),

Bab (baba), Dingir (Tengri), E (ev), Kıya (kıyı), Es (esmek),

Gisko (şişko), Dim (dik), Kol (kol), Uiku (Uyku), Kus (kuş),

Sag (sağ) Mesu (meşe), Ag (akıl), En (engin, yüce), Ge (gel),

Ka (kan), Kanal (kan damarı), De (demek), Duru (durmak),

Kur (dağ, kurgan), Kusu (koşmak), Güles (güleç)

Bur (delik,burgu), Bal (balta), Bar (barla/parla), İb (ip),

Alım (alımlı), Ulu (ulu), Utu (Güneş, Uçtu),

Kup (gitmek, kop), Gim (kim), Ir (er), Odun (odun,Ot-un)Sizlere burada 40 sözcük sundum. Kim bilir uzman bir göz kaç tane daha bulabilir. Aradan yaklaşık 5000 yıl geçmiş olmasına rağmen bu kadar çok sözcük ortak ses ve anlam benzerliğini koruyabilmiş ise, iki dilin aynı kök dilden türediği kesindir. Cümle yapısı ve sözcüklerin bitişken oluşu da ayrıca Sümer dilinin Asya Ön-Türk kökenli olduğunu göstermektedir.
Sümer dilinde ilginç sözler var. Örneğin onların en yüce tanrılar tanrısı Dingir iken, bir de gök tanrısı Anu bulunuyor. Oysa ki yukarıda /An/ sözünün tan ve gök anlamına geldiğini görüyoruz.
Günümüzün dilinde /an/ sözcüğü en kısa zaman aralığı olarak kullanılıyor. Nedeni de güneşin doğuş zamanı olan tan zamanının bir an sürmesi ve bu kısa sürede güneşin ufuktan doğmasıdır. Demek ki, Anu sadece güneşin doğuşunu, doğuş zamanını sağlayan tanrı oluyor.
Çünkü, bir de güneş tanrısı Utu var. Utunun kanatlı oluşu güneşin en yüksek durumda olması ve gökteki hareketini sağlaması ile ilgili olduğuna işaret ediyor. Bu da gösteriyor ki Dingir hepsinin üstünde soyut tek yüce tanrı oluyor.

image001124.jpg

Üstteki resimde Tanrı Anu heykeli görülüyor. İlginç olan başlığında boynuz bulunuşudur. Aynı özelliği tanrı Utu da görüyoruz.

image00248.jpg
Sümer Tanrısı UTU

Sırası gelmişken Urartu adı üzerinde durayım. Bir önceki yazıda UR sözünün /uğraşılan bölge/ demek olduğunu söyledim. Urartu sözü de aynı anlamı taşıdığı ve /uğraşıp yerleşen/ demek olduğu görüşündeyim.
Boynuz bir güç simgesi olmaktadır. Çünkü hem boğada hem de dağ keçilerinde bulunuyor. Ayrıca geyiğin de büyük boynuzları var. Boynuz sözünde Boy-Uzun sözcükleri bulunuyor. Yani, boynuz /boy-uzatan/ böylece diğer insanlara göre /daha yüksek görünen/ anlamı da gizlenmiş oluyor. Tüm Ön-Türk yöneticilerinin bir özelliği de başlıklarında boynuz bulunuşu idi. Onlar Tur ve OK boylarını oluşturduklarını söyledim.Tur-Ok birleşimi sonucu TUR-OKH => TOR-OSK => TORO (Boğa) sözü ortaya çıkmıştır. TOROS dağlarının adı da Tur ile Osk halkı tarafından verilmiştir. Latince sözcüğün Tauros oluşu tesadüf değildir. Bu sözde U harfi bulunuyor ve A ile birleşince O olarak okunuyor. Aynen Alp adının E-Tur-Osk halkı tarafından verilmiş olduğu gibi.
İtalya’daki Toskana veya Tuscany bölgesi vardır ve orası da Tur ile Oskların yerleşim bölgesi olmuştur. Ayrıca, Tur sözü TAR şekline de dönüşmüştür. Tar-Khan /Tur-Khan/ yani Türk hanı demek oluyor. Tarkan ve Türkan isimleri bu sözden türemiştir.
Girit adasındaki Minator adlı boynuzlu, boğa başlı ve insan bedenli bir canlının yaşadığından söz edilir. Bu canlı yakalanıp hapse atılmış ve ömrünün sonuna kadar orada kalıp ölmüştür. Minataur adında Min-TUR (Ben-Tur) anlamı bulunuyor ve öyle anlaşılıyor ki adayı işgal eden Miken kültürü Ön-Türk asıllı olan Minos (BEN-OSK) kültürünü yok etmiştir.

image00331.jpg

Hitit kabartması (Boğazköy)

Resim de bir Hitit kaya kabartması görülüyor. Kabartma başlığında boynuz bulunan ve elinde bir atmaca tutan yönetici/tanrı bir geyik üzerinde duruyor. Yani, boynuzlu bir hayvanın üzerinde durarak kendi gücünü ve boyunu da arttırmış oluyor. Eldivenli elinde kuş tutması da ayrı ve önemli bir simgedir. Çünkü uçan kuş daima güneşin simgesi olmuştur. Kuş ile avcılığın bir Asya geleneği olduğu ve özellikle Türk boyları tarafından uygulandığı biliniyor.

Doç. Dr. Haluk BERKMEN

 

Paylaş:

Yorumlar

“100) SÜMER DİLİ” yazisina 9 Yorum yapilmis

  1. AYTEN ERİŞ yorum tarihi 25 Ocak, 2008 00:27

    TÜRKLÜK İÇİN ÇALIŞAN TÜM TAM BAGIMSIZ TÜRKİYE SEVDALILARINA SELAM VE SEVGİLER. YAZAN ELLERİNİZE YÜREGİNİZE SAGLIK. ALLAH SİZLERİ HER TÜRLÜ ŞERDEN KORUSUN. HARİKA BİR YAZI AÇIK VE NET ÖGRETİCİ. İNŞALLAH DEVAMI GELİR.

  2. Turhan Akgün yorum tarihi 25 Ocak, 2008 01:47

    Sayın Yımaz Bey . Sümer dili edebiyatı ve tarihi hakkında bir çok kitap ve eserleri olan Sayın Muazzez İlmiye Çığ hanımefendi ile bir temas kurup bu yazınızı ona iletirseniz tarihi bakımdan büyük bir iş yapmış olursunuz. Bilmem kendisini tanıyormusunuz ataköyde oturuyor Büyük ATATTÜRKÜMÜZÜN YETİŞTİRDİĞİ BÜYÜK SÜMEROLOG Halen 92 yaşında ama tüm melekeleri yerinde bir büyüğümüz. Biigilerinize sunuyorum. Selam ve sevgilerimle Dr.Turhan Akgün

  3. kendal ak yorum tarihi 14 Şubat, 2008 06:19

    sümercenin türkçe’den gelmiş olduğunu iddia etmek gülünecek bir şey..
    ülkemizde bir çok sümerolog vardır, bu sümerologlar içerisinde en meşhur olanı muazzez ilmiye’dir, ve kendisi de 6 ay önce verdiği röportajda SÜMERCE’NİN URAL ALTAY DİL GRUBUYLA HİÇ BİR ALAKASININ OLMADIĞINI altını çize çize belirtti..

    türkçe orta asya dilidir ve dünyanın en az gelişmiş dillerinden biridir. şüphesiz bunun nedeni türklerin sürekli göçebe yaşamalarındandır. yerleşik hayata geçen türklerin ise hemen otoasimilasyona uğradıkları, başkalaştıkları hemen farkedilir. bu otoasimilasyonun en büyük nedenlerinden biri de zayıf türkçedir.

    sonuç olarak denilebilir ki, farisiler, ibraniler ya da kürtler ne kadar türkse sümerler de o kadar türktür…

  4. zamane yorum tarihi 26 Haziran, 2008 13:44

    Bence dünyadaki herkes Türk’tür. Şili’den tut ta Afrika^daki yerlilere kadar…

  5. hakan yorum tarihi 21 Ocak, 2010 10:57

    bazıları hala türkleri sadece göçmen bir geçmişi var zannediyor.bu günkü sadece anadolu türkcesinde içindeki yababcı(arapca,farsca vs.) kelimeler hariç tutulduğunda, öz türkce kelime sayısı 17.ooo kelimenin üstündedir bumu zayıf dil..zayıf bir dilin alfabesi olmaz türk damga yazıları nedir. göktürk, uygur yazıları neyin nesidir.dünyada bitişken sondan eklemeli diller bilerek bölmüşlerdir. kafkas dilleri,ural-altay,kızılderili dilleri bitişken sondan eklemli bu diller aynı özelikleri taşıyorlar bilinçli sekilde bölünmüş gösteriliyor.baskların dili,japon dili vs. eski anadolu uygarlıklarının büyük çoğunluğunun dili bitişken ve sondan eklemlidir, buna ön asya dili denilerek üstü örtülüyor. diyer bütün saydığım dillere bakarsak türkcenin kökeninin ne kadar köklü bir geçmişi olduğunu görüyoruz. ve ben şuna inanıyorum bitişken ve sondan eklemli dillerin geçmişinin bu günkü avrupa ve hint dillerinden daha eski olduğunu düşünüyorum

  6. bahattin yorum tarihi 27 Ocak, 2010 19:37

    aşırı milleyetçi duygularla yazanlara bende şunu diyorun en eski dil çincedir. hint dilide arap dilide dünyanın en eski dilidir türk dili gibii heepsi aynı ortak yerden adem dilinden geliyor.

  7. SİNAN SADIK yorum tarihi 22 Şubat, 2010 15:58

    TÜRKCEMİZ ÇOK KÖKLÜ ZENGİN BİR DİL. TÜRK DİL KURUMUNA GÖRE 111 BİN 27 KELİNE VAR.BUNUN 14 BİN 24 KELİMESİ YABANCI KELİME OLDUĞUNU ÖĞRENDİM.

  8. cemal bilgin yorum tarihi 23 Haziran, 2010 02:49

    Ben pan turkist değilim ama gerçek apaçık yalın ortada.
    tabii bunu kabul etmek çok zor beyni yıkanmış bazı zavallılar için!
    sumer dili ve uygarlığıyla türk dili ve uygarlığı arasında akla durgunluk veren bir benzeşme ,aynılık ,aynı kökenden gelme var ki bunu batılı kaynaklara bakıncada onaların da bal gibi ittiraf ettiklerini görüyorsunuz ben araştırdım internette “sumer uygarlığı yeryüzünün bilinen en gelişmiş ilk uygarlık ve daha sonrA GELEN bütün uygarlıkların temelidir”
    deve kuşu gibi kafayı kuma gömmekle ,gerçeği red etmekle bir yerede varamazsınız!!
    güneş balçıkla sıvanmaz:

  9. camil faziloqlu yorum tarihi 2 Eylül, 2020 22:35

    shumerlerin mesopotamiyaya geldikleri tilmun adli yer azerbaycandadir.buraya ilisu da deyirler.biz azsayli olmaqla dilmiz de anadolu turkcesine benzeyir.dilimizdeki coxsayli sumer sozlerinin menasini bizden bashqa kimse bilmez.mes;atanin ablasina ama deyilir.nebukat- acgoz,qoyunun bud sumuyune -kir ve s.butun sumer tabletleri burdaki daq kabartmalarinin resimleridir.toponimler de sumerlerde olduqu kimidir.ciftbashli kartal,boz kurd,horusun gozu,kayi boyunun simgesi de burda arashdirmacilari gozleyir.rus cari bizim tariximizi yazmaqi yasaq etmishdir.tariximiz oyrenilerse turklerin orta asiyadan yox kafkazdan dunyaya yayilmishlar.asiyadan gelenler ise gedib qayidanlardir.

Yorum yap