373) DİKKAT! SAVAŞ BAŞLAYABİLİR…
Yayin Tarihi 11 Nisan, 2009
Kategori ERMENİ SORUNU, KATEGORİLENMEMİŞ
İkinci Karabağ savaşı başlayabilir!
Son günlerden bölgede yaşanan olaylar Azerbaycan ile Ermenistan arasında yeni savaşı başlayabileceğini gösteriyor.
Son günlerden bölgede yaşanan olaylar Azerbaycan ile Ermenistan arasında yeni savaşı başlayabileceğini gösteriyor. İlham Aliyev’in İstanbul ziyaretini ertelemesi ve ülkesinde Güvenlik Konseyi’ni toplayarak Ermenistan’a yönelik sert açıklamalarda bulunması bunu göstermekte.
İşin aslına bakılırsa Birinci Karabağ savaşı bittikten sonra bu tür açıklamalar sürekli yapılmaktaydı. Ancak son açıklamalar, diğerlerinden köklü bir şekilde değişiklik arzediyor. Şu ana kadar Azerbaycan’ı savaştan uzak tutan Türkiye’nin siyasi tutumu idi.
2008 yılının Ağustos ayında yaşanan Gürcistan – Rusya savaşı sırasında Azerbaycan’ın da, Karabağ’da terör aleyhinde operasyona başlayacağı bekleniyordu. Ancak Başbakan Erdoğan’ın özel çabaları sonucu, Azerbaycan yetkilileri, bu düşüncelerinden vazgeçti. Gürcistan savaşı sırasında İlham Aliyev’in Pekin Olimpiyat Oyunlarını seyretmek için Çin’e gitmiş olması da, Türkiye’ye güveninin bir işaretiydi.
Azerbaycan son birkaç yıl içerisinde savunma sanayisine büyük önem vermeye başladı. Bu alanda da önemli başarılar elde etti. Ülke askeri sanayisi önümüzdeki yıllarda 400 çeşit silahın üretimine başlayacak. Otomatik silahlardan hayalet uçaklara çeşitli silahların üretilmesi düşünülüyor. Bunlardan birçoğunun üretimine de zaten başlanmış durumda.
Diğer önemli bir gelişme de, Savunma Bakanlığı’nın şu ana kadar uyguladığı savunma talimatından, taarruz planına geçmesi. Askeri birlikler de hızlı bir şekilde yer değiştirmeye ve savaş bölgesine doğru taşınmaya başladı.
Bu gelişmeler BM ve NATO gibi teşkilatların da dikkatini çekti. Onlar birkaç defa Azerbaycan’a uyarıda bulundu ve silahlanmayı durdurmasını istedi.
Ancak yaşanan bu gelişimi, Türkiye’den bağımsız bir şekilde ele almak doğru olmaz. Azerbaycan’ın çeşitli kademelerinde, Ankara’nın önemli bir etkisi bulunmakta. Ülke savunma sanayisi de ortak şirketler tarafından inşa ediliyor. Ayrıca şu anda Azerbaycan subaylarının önemli bir kısmı Türkiye’de eğitim almıştır. Onların sayısının binlerce olduğu da bilinen bir gerçek. Ekonomi, eğitim, sağlık gibi stratejik öneme sahip alanlarda da iki ülke arasındaki ilişkiler müttefiklik ölçülerini de aşmıştır.
Böyle bir ortamda Türkiye ile Ermenistan’ın görüşmeler yapması ve sınırların açılması gibi meselenin ortaya atılması Azerbaycan’da büyük bir hayal kırıklığının yaşanmasına sebep oldu. Uzun bir süredir gelişmeler karşısında sessiz kalmağı tercih eden yetkililer, sonunda konuşmaya başladı.
Aliyev, sınırların açılması durumunda Bakü-Erzurum hattı ile gönderilen doğalgazın durdulacağını açıkladı. Gözüken o ki sadece bununla da sınırlı kalınmayacak ve diğer projelerin de geleceği tehlikeye girmiş olacak.
Şu anda Azerbaycan, topraklarını işgalden kurtarmak için askeri bir operasyona hazırlanıyor. Azerilerin karşısına ise Rus ordusunun çıkacağı herkes tarafından bilinmekte. Ancak bu ordunun kuzey sınırlarını ihlal etmemesi durumunda yenilebileceği de bilinen bir gerçekl. Bölgede yeni bir savaşın çıkmaması için Türkiye ve Rusya’nın somut adımlar atması gerekiyor. İki devlet başkanının Moskova’da yaptığı açıklamalar çok önemliydi. Ancak bunların eyleme dönüşmesi gerekiyor.
Ayrıca anlaşılan Türkiye Ermenistan ile Karabağ meselesini görüşmüyor. Bu konuda muhatap olarak Rusya’yı görüyor. Yapılması gereken de budur. Çünkü sorunu üreten Ruslardır ve çözülmesi için de onların katılımı gerekiyor.
Öne sürülen senaryolardan birisi de Karabağ meselesine Rusların karışmayacağı ve Ermenilerin de tatmin olabilmesi, Rusya ile sınır bağının oluşabilmesi için Güney Osetya’nın Ermenistan’a bağlanacağı şeklindedir. Son dönemde Ermeniler tarafından sık bir şekilde dile getirilen toprak iddialarının altında bu senaryonun olduğu öne sürülüyor.
Azerbaycan tarafının askeri operasyon başlatması şu anda kimsenin çıkarında değildir. Ne AB, ne ABD, ne Türkiye ve ne de Rusya bu savaşı istemiyor. Rusya’nın en önemli korkusu ise çıkabilecek bir savaşın Kuzey Kafkasya’ya yayılmasıdır. Bu tehlike her zaman için geçerli olmuştur. Çıkacak yeni bir savaşın nasıl sonuçlanacağını tahmin etmek oldukça zordur. Rusya, Gürcistan örneğinde olduğu gibi büyük bir askeri güçle taarruza geçebilir. Azeriler tarafından savaşın kaybedilmesi ise büyük bir sosyo psikolojik bunalıma yol açabilir. Bunun önlenmesi için Rusya’nın müdahil olmaması konusunda ikna edilmesi gerekiyor. Şu anda bunu yapabilecek tek ülke Türkiye’dir.
Türkiye’nin ister Ermenistan sınırlarının açılması, isterse de Rusya ile ilişkilerini geliştirmesi sorunun çözülmesi açısından olumlu katkı yapabilir. Ancak Azerbaycan ile sorun yaşanmaması için muhakkak bu gelişmelere paralel olarak Karabağ sorunun da çözülmesi gerekiyor.
İbrahim Ali/ Bakü
Yorumlar
“373) DİKKAT! SAVAŞ BAŞLAYABİLİR…” yazisina 2 Yorum yapilmis
Yorum yap
azerbaycan davasında sonuna kadar haklıdır..aman savas cıkmasın dıyenler ermenı ısgalı sırasında nerdeydınız…neden onlemedınız..bınlerce azerı katledılırken neredeydınız,,napsın azerbaycan hakkını aramasın mı…onlar da bızım gıbı emperyalıstlerın kucagına mı otursun…
Oralar atalarımızın geldigi yer onlar bizim kardeşlerimiz biz sahip çıkmıcagızda kim sahip çıkacak türk ün türkten dosttu yok ülkeyi yönetenlerin belkide türklükle alakaları yok belkide devşirme me olabilir tüm türk cumhuriyetlerle hepimiz kardeşiz biz rahmetli başbug aranıyor şimdi ecevitte bunlar devlet adamıydı bunlar .