245) Konuşma ve Yazım Dilinde “hane” Eki
Yayin Tarihi 14 Nisan, 2014
Kategori KÜLTÜREL, TÜRKÇE
Konuşma ve Yazım Dilinde “hane” Eki
Türkçe konuşma ve yazım dilinde tanık olduğum bir yanlış sanki ısrarla yapılıyor!
Bilhassa gençlerin paylaşımlarında bu yazım hatasını gördükçe çok üzülüyorum. Belki küçük bir ayrıntıdır. Ancak bu küçüklük, Türkçe’nin önemsenmesi yönünden büyüktür.
“Hastahane”, “Pastahane”, “Postahane”, gibi yazılımlar ve söylemler yanlıştır!
Doğru yazılım ve söylemi:
“Hastane”, “Pastane”, “Postane”, “Eczane” olmalıdır.
Sonuna “hane” kelimesi alan birleşik kelimelerde, ilk kelimenin sonu sesli harfle bitiyorsa “hane” kelimesinin “ha” hecesi düşer.
Hasta-Hastane,
Pasta-Pastane,
Posta-Postane,
Ecza-Eczane
Sonuna “hane” kelimesi alan birleşik kelimelerde, ilk kelimenin sonu sessiz harfle bitiyorsa “hane” kelimesi yazılır ve söylenir.
Çay-Çayhane, Yatak-Yatakhane, Ders– Dershane, Tımar-Tımarhane, Darp-Darphane, Doğum-Doğumhane, Aş– Aşhane…
Yalnız burada istisna bir kelime var ki, her gün içinde olduğumuz veya duyduğumuz, toplum hayatımızın vaz geçilmez mekanlarından olan “Kahvehane”
İlk kelimenin sonu sesli bitmesine rağmen, yazımda “ha” hecesi düşmemiştir. “hane” kelimesini olduğu gibi almıştır. Bu durum ancak konuşma dilimiz de düzeltilmektedir. “Kahveye gidiyorum, kahvedeyim, kahvede bekliyorum” gibi söylemlerde bulunuruz. “Kahvehaneye gidiyorum, kavehanedeyim, Kahvehanede bekliyorum” gibi söylemlerde bulunmayız. “Kahvehane” kelimesi yazım ve konuşma dilinde farklılık arz etmektedir.
“Hane” kelimesi, “ev” anlamını taşır. Sonuna “ev” alan birleşik kelimelerimiz de vardır.
Çayevi, Polisevi, Öğretmenevi, Aşevi, Doğumevi, Yayınevi, Kitapevi…
Türkçe kimliğimizdir. Dilimizi kaybedersek, varlığımızı da kaybetmiş oluruz. Türk dilini güzel konuşmak ve doğru yazmak için mutlaka Türkçe sözlükleri, kitap okur gibi okumak gerekir.
YILMAZ KARAHAN
Yorumlar
“245) Konuşma ve Yazım Dilinde “hane” Eki” yazisina 6 Yorum yapilmis
Yorum yap
Çok yerinde bir paylaşım olmuş hocam teşekkürler
Bilgilendirme ve uyarı içeren değerli bir paylaşım olmuş. Bilhassa gençlerimizin bu açıklamayı dikkate alacaklarını umuyorum. Çünkü bu konuda sadece gençlerimiz tarafından değil yayımlanmış kitapları olanlar tarafından bile sıkça hatalar yapıldığını görüyoruz.
Teşekkürler…
Hocam, bilgileriniz için teşekkür ederim; ama hatalar var. İlk kelimemin sonu sesli ile bitiyorsa “h” düşer demişsiniz fakat bu her keşime için böyle değil.
hane kelimesindeki h harfinin hangi durumlarda düştügune dai malesef TDK da bir bilgiye ulasamadim. bu bosluk doldurulmali
Metinde yazım yanlışı var. Elbette dilimize yazımlara dikkat etmeliyiz. Siz de bu makaledeki yazım hatasını giderebilir misiniz?
Kahvehane de bekliyorum
Kahvehanede bekliyorum şeklinde yazılmalı “de” eki burada ayrılmamalı.
Sayın Pamir Uzunarslan,
sehven yapılan bir yanlışı düzeltmemiz hususunda yaptığınız uyarılar için teşekkürler.