574) KIRGIZ TÜRKLERİNDE “SINÇILIK” GELENEĞİ
Yayin Tarihi 27 Ağustos, 2011
Kategori TÜRK DÜNYASI
Kırgız Türklerinde Sınçılık Geleneği
ve Tolubay Sınçı
Sınçılık, gerek Kırgız Türklerinde gerekse diğer Türk boylarında oldukça eski bir geleneği teşkil etmektedir. Araştırmalarımıza göre sınçılık geleneği ve sınçılarla ilgili derinlemesine yapılmış müstakil bir çalışma henüz mevcut değildir. Sınçılık geleneği ve sınçılarla ilgili ulaşabildiğimiz en eski yazılı kaynaklar XIV. yüzyıla aittir. Yaptığımız araştırmalara göre sınçılar, Kırgız Türklerinde âşıklık geleneğinin günümüzdeki temsilcileri olan akınların, bakşılardan sonraki en eski tipleridir. Yazılı kaynaklara
göre, Kırgız Türklerinde sınçılık geleneğinin ilk temsilcileri Tolubay Sınçı (XIV. yy) ile Sançı Sınçı’dır (XIV. yy). Söz konusu sınçıların etrafında çeşitli efsaneler oluşmuş ve bunlar günümüze kadar ulaşabilmiştir.
(…..)
Kültürel açıdan geniş ve zengin Türk coğrafyasında bir meslek olarak teşekkül eden sınçı kavramı kâhin, danışman, insanların ve hayvanların kalitesini tayin eden, hakikati araştıran bilge kişi anlamlarında kullanılmıştır. Tarihî dönemler içerisinde muhtelif Türk boylarında sınçılar, hakikati araştıran ve insan ile hayvanların özelliklerini tayin eden bir meslek erbabı olarak sanatlarını icra etmişler ve geleneklerini yaşatmışlardır. Ayrıca bazı sınçılar etrafında efsaneler yaratılmıştır.
Sınçılar hanların yanında durur, onlara danışmanlık yapar, kendisinden sonra yönetime geçecek çocuklarının devleti nasıl yöneteceği konusunda hana bilgi verirler, savaş olduğu zaman da savaş stratejileri yaparlardı…
NEZİR TEMÜR
Gazi Üniversitesi, TÖMER / ANKARA
NOT: Sayın Nezir Temür Hocamızın “Sınçılık” hakkındaki bu değerli çalışması (pdf) olarak aşağıda verilmiştir. Sayın Hocamıza Türk Kültürüne yapmış olduğu katkılarından dolayı teşekkür ederiz.
Yorumlar
“574) KIRGIZ TÜRKLERİNDE “SINÇILIK” GELENEĞİ” yazisina 1 Yorum yapilmis
Yorum yap
Sınayan ve fikir yürüten kişiler gibi…
Belki “sınamak” kelimesinin kökü de olabilir…