367) Türklüğün Kutlu Tamgaları-1

Yayin Tarihi 24 Ekim, 2018
Kategori KÜLTÜREL

TÜRKLÜĞÜN KUTLU TAMGALARI

Tamga; günümüzde “damga” denilen sözcük.

Bir şeyin üzerine bir nişan, bir işaret basılması, yazılması, kazınması.. Mühür vurmak.

Kadim Türk tamgalarının onbinlerce yıl öncesinden günümüze kadar ulaşmasının en önemli özelliği taşlara kazınmasından dolayı olmuştur.

Bu tamgalar Türklüğün varoluşu, yaşayışı ve düşünceleri hakkında bilgi vermektedir.

Tamgalar; yazı, resim, şekil türünde olmuştur. Bunların kendi içlerinde bir anlamı vardır.

Tamgaları, sembol(simge) ve ongun halinde de görebiliriz.

Sembol yani simge nedir?

Bir inancı, bir fikri, bir amacı, bir oluşumu, bir belirsizliği ifade eden işaret veya şekillerdir.

Semboller kısa ve öz mesaj verdiği gibi, ucu açık her zaman tartışmaya ve düşünceyi de kapsayabilir.

Örnek, kısa ve öz mesaj taşıyan semboller için;

Bir el işaretinin sembolleştiğini İngilizce zafer (victory) V, görebiliriz. Artık bu sembolik işareti, dili ve kültürü İngilizce olmayan tüm toplumlar “zafer ve başarı” anlamında kullanmaktadır.

Örnek, derin anlamı olan semboller için;

Bu resimde görülen şekil günümüzde “sonsuzluk” anlamında kullanılmaktadır.

Acaba sadece sonsuzluğu mu ifade ediyor?

Varoluş ve yokoluşu, ifade edebilir mi?

Bu Dünya ile, diğer Alemi ifade edebilir mi?

Her şeyin birbiri ile bağımlılığını ifade edebilir mi?

Çift yaratılmayı ifade edebilir mi?

Bu tür sorgulamayı çoğaltabiliriz. Ucu açık düşüncelere hitap eden sembollere örnek olarak veriyoruz.

Saymalıtaş hakkında kısaca bilgi verecek olursak;

Kırgızistan yakınlarında Tanrı Dağları’nın bir kolu olan Aladağ’da ortalama 3500 rakımda bulunan Saymalıtaş adlı bölgede, 10 bin kaya üzerine yaklaşık 100 bin resim çizildiği tespit edilmiştir. Bu resimlerin M.Ö. 5000 ile M.S. 1000 arasında çizilmiş olacakları ileri sürülmektedir.

Saymalıtaş petroglifleri ile ilgili bulguları merhum Servet Somuncuoğlu ve Prof. Dr. Ahmet Taşağıl belgesel haline getirmiştir.

Petroglif: Taşlar üzerine çizilmiş renkli resim demektir.

Ongun nedir?

Türklerin Gök Tengri inancından kaynaklanmaktadır. İçinde bir ruhu veya kutsiyeti barındıran cisimlere karşı duyulan saygıdır.

Türk Boylarının varlığını ve temsiliyetini ifade etme anlamında kuş çeşitlerini kabullenmesi. Bu ongun kültürü günümüzde de yaşamaktadır.

Türklüğün önemli tamgaları ve işaretlerine girmeden önce, şu hususu belirtmek isterim: Artık ülkemizde çok değerli Türkolog ve Arkeolog bilim adamlarımız var. Bunların eserlerini ve makalelerini incelemek en doğru bilgi olacaktır. Tüm bilim adamlarımıza saygılar, sevgiler, çalışmalarında başarılar dileriz.

Kutsal Tamgalar

Onbinlerce tamga vardır. Bu tamgalar zamanın koşullarına göre ihtiyacı ve eylemleri belirttiği gibi tüm zamanlar için kadim kültürün yansıması da olmuştur. Tamgaları yazı, resim, şekil türünde gördüğümüz gibi, gönüllere kazınan resim ve şekillerle ifade edilmeyen sözel tamgalar da vardır. Bilge Kağan’ın “Üstte mavi gök, altta yağız yer delinmedikçe senin ilini ve töreni kim bozabilir” uyarısındaki Töre de, Gönül Tamgasıdır.

Türklüğün gönül tamgasının ilelebet yaşaması ve yaşatılması dileği ile, görünürlüğü olan önemli kutsal tamgaları kısaca arz edelim:

İlk kutsal tamga Gök Tengri’yi ifade eden “ÖK” tamgasıdır.

Daire evreni, artı işareti ise her yönü ifade etmekte olup, Gök Tengri her yere ve her şeye hükmeden anlamını taşımaktadır.

Oz Tamgası

Saymalıtaş da Oz tamgası

“Oz Tamgası” öbür dünyaya geçerek orada teşekkül etme oluşum şeklindeki düşünceyi kapsar. Mevlevi ve Bektaşilerde, gurup halinde eksenleri etrafında dönerek “göğe” yükselme inancı yaygındır. Saz şairleri de sazları ile Canları Ozlaştırır. Tanrıya eriştirirler. Bu nedenle saz şairlerine OZ-AN denilmektedir. (Karacaoğlan, Aşık Veysel)

“Oz”laşarak/Yanarak Tanrıya ulaşma fikri, Mevlanaları, Yunus Emre’leri, Hacı Bektaşi Velileri, Anadolu’ya gönderen Ahmet Yesevi’nin temel felsefesi idi. Ahmet Yesevi için yaptırılan külliyenin temel süsleme motiflerini “Oz Tamgası” oluşturmaktadır. Yunus da, Bektaşi Veli de Oz-An’dır.

…

Kuruyuduk yaş olduk, ayak olduk baş olduk

Kanatlandık kuş olduk, uçtuk elhamdülillah

…

Taptuğun tapusunda, kul olduk kapusunda

Yunus miskin çiğ idik, piştik elhamdülillah

Türklerin göçleri ile bu Oz tamgası Hindistan ve Tibet’te de kullanılmıştır. Adolf Hitler’in Aryan ırkı iddiası yani üstün ırk savını kanıtlamak için Hindistan’da kullanılan bu tamgayı alarak “Gamalı Haç” şekline dönüştürmüştür. Hindistan’da ve Batılı ülkeler de bu tamgaya “svastika” denilmiştir.

Oz tamgalarını medreselerde, camilerde, saraylarda, şaman davullarında, mezar taşlarında, el sanatlarında görüyoruz.