127) DOMUZ GRİBİNİN NEDENİ…

Yayin Tarihi 5 Mayıs, 2009 
Kategori SOSYAL

DOMUZ GRİBİNİN NEDENİ…

“Kuş gribi olayının çok benzeri ile karşı karşıyayız. Bu olayın Türkiye’yi etkilemesi kuvvetle muhtemeldir. Domuz yetiştirilmediği için sevinilmesin. Çünkü artık virüsün domuzlarla bir ilgisi kalmadı. İnsandan insana yayılıyor. Grain adlı uluslar arası biyoçeşitlilik kuruluşu gene uyarıyor. (www.grainorg/articles/?id=48) Olay aynen kuş gribinde olduğu gibi endüstriyel tarımın bir sonucudur. Hayvancılıkta bu sisteme fabrika tarımı da deniyor. Kapalı ortamlarda tavuk, domuz veya inekler sıkışık ortamlarda tamamen hazır kesif yemlerle, bazen birbirlerinin gübrelerini de yedirterek yetiştiriliyor. Bu sistemde üretilen hayvanların ürünlerinin besleme açısından insan için hastalık üretici özelliği bir yana bu sıkışık ortamın kuş gribi benzeri seri katiller üretmesi kaçınılmaz oluyor. Ülkemizde kuş gribi hep köy tavukçuluğu ile ilgili gibi görünmüştü. Hâlbuki bütün dünya örneklerinde çıkış noktasının endüstriyel çiftlikler olduğu kesin bir gerçektir. Ancak o zamanlar nerede ise her ülkede (ülkemiz dâhil) sağlık ve tarım bakanları köy tavukçuğuna suçu atarak yok edilmeleri için öneride bulunmuşlardı. Neyse ki bunu istedikleri düzeyde gerçekleştiremediler.

Bu satırların yazıldığı saate kadar Meksika’da 150 kişi domuz gribi denilen, gerçekte domuz, kuş ve insan grip suşlarının genetik bir kokteylinden oluşan yeni bir domuz gribi suşundan öldüler. Bu yeni virüs insandan insana geçme özelliği kazandı ve sağlıklı bir insanı bile öldürebiliyor. Bu virüsün tam olarak çıkış yeri bilinmese bile Meksika ve ABD’nin büyük endüstriyel çiftliklerinden çıktığı açıktır.

Uzmanlar uzun yıllardır büyük boyutlu hayvancılık işletmelerinin yeni yüksek derecede zararlı grip suşlarının ortaya çıkışı ve yayılması için mükemmel bir çoğalma ortamı yarattığı konusunda uyarılar yapıyorlardı. Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sağlık Enstitülerinden (NIH) bir uzman 2006 yılında “yoğunlaştırılmış hayvan besleme işlemlerinin çok sayıda hayvanı bir araya getirmesi nedeniyle, virüslerin karışması ve iletilmesini kolaylaştığını” söylemişti.  (Mary J. Gilchrist ve ark. “The Potential Role of CAFOs in Infectious Disease Epidemics and Antibiotic Resistance,” Journal of Environmental Health Perspectives, 14 November 2006)

Salgının merkezi olan Meksika’da Veracruz eyaletinin La Gloria kentinde halk bir solunum yolu hastalığı salgını için yetkilileri uyarıyorlar ancak doğru dürüst karşılık alamıyorlardı. Halk sorunun kentlerinde yeni kurulan ve dünyanın en büyük domuz üreticisi olan Amerikalı Smithfield şirketinin bir kolu olan Granja Carroll adlı büyük bir domuz işletmesinden kaynaklandığını ileri sürüyorlardı. Sonunda yöneticiler testler yaptırdılar ve bir solunum hastalığı olduğunu söylediler. Ancak hastalığın ne olduğu tam olarak belirtilmedi. Şirket her türlü ilişkiyi reddetti. 27 Nisanda domuz gribi hastalığının salgın yaptığı Meksikalı yetkililerce açıklandığında ilk vakanın dört yaşında ve La Gloria’lı bir çocuk olduğu belirtildi. (Andrés T. Morales, “Cerco sanitario en Perote, tras muerte en marzo de bebé por gripe porcina,” La Jornada, 28 April 2009:  http://www.jornada.unam.mx/2009/04/28/index.php?section=politica&article=012n2pol)

La Gloria kentinde epeyce tavuk işletmesinin de bulunduğu bildirilmektedir. Bunlardan biri olan ve kente sadece 50 kilometre mesafede olan Meksika’nın en büyük tavukçuluk şirketi olan Granjas Bachoco’da kuş gribi salgını da görülmüş idi. Tavuk çiftliklerinde gübre, tüy, altlıktan oluşan malzeme domuz çiftliklerinde yem olarak da kullanılmaktadır. Bütün bu faktörler domuz, kuş ve insan gribi arasındaki bu yeni oluşumları açıklamaktadır. La Gloria halkı Smithfield şirketinin durumuna yıllarca direndiler. Son aylarda garip hastalık konusunda yetkilileri uyardılar. Göz ardı edildiler. Onların sesleri ne Birleşmiş Milletlerin Dünya Sağlık Örgütünün küresel yeni hastalıklar gözlem sisteminde ne de Uluslararası Hayvan Hastalıkları Kuruluşunun küresel hastalık alarm sistemi üzerinde en ufak bir etki bile yaratmadı.

Endüstriyel şirketler olayların üstünü örtmektedirler. Şu anda ayrıca ilaç sanayi krizden bir yarar sağlama konumundadır. Roche, Gilead and Glaxo SmithLine antiviral ilaçlar üzerinde tekel sahibidirler.

Sorunun çözümü için Meksika ve Kuzey Amerika’da büyük domuz ve tavuk şirketleri üzerinde şeffaf bağımsız bir soruşturma açılması önerilmektedir. Dünya çapında fabrika tarımına son verilmeli ve geriye çevrilmelidir. Diğer yandan dünyanın birçok ülkesinde sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesi süreci bu gibi salgınlarla başa çıkma kapasitesini hızla ortadan kaldırmaktadır. Sağlık hizmetlerinde özelleştirme durdurulmalıdır.

Prof. Dr. Tayfun Özkaya

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

Paylaş:

Yorumlar

“127) DOMUZ GRİBİNİN NEDENİ…” yazisina 25 Yorum yapilmis

  1. mucit48 yorum tarihi 5 Mayıs, 2009 11:32

    Dünya’daki bütün domuzların ve domuz eti tüketenlerin temize havale edilmesi ile bu gripten kurtulur geri kalan insanlar.
    Kuş gribinde tavukları katledenlerin kulakları çınlasın…
    http://www.depremerkenuyari.com

  2. emel koç yorum tarihi 14 Ekim, 2009 13:59

    domuz gribi den kurtuluruz umurız

  3. emel koç yorum tarihi 14 Ekim, 2009 14:01

    bence kontroller sıkılaştırılmalıdır

  4. emel koç yorum tarihi 14 Ekim, 2009 14:03

    allah herkese yardım etsin ve bu pis virüsten kurtuluruz

  5. emel koç yorum tarihi 14 Ekim, 2009 14:05

    ben bu virrüsten türkiye’nin kurtulacağına inanıyorum

  6. emel koç yorum tarihi 14 Ekim, 2009 14:07

    ben bu siteden çok bilgi edndim ve yorum yazmayı çok severim

  7. sena guzel yorum tarihi 17 Ekim, 2009 12:23

    cok tesekkurler bu konu ve yazı işime çok yaradı ewt bencede allah bu hastalığı bızden uzat tutmalı ve yenıceğimıze ınanıyorum

  8. selen yorum tarihi 19 Ekim, 2009 18:31

    bencede işallah herkes kurtulur=)

  9. hasret çelik yorum tarihi 27 Ekim, 2009 19:39

    lütfen kimsenin domuz grbi olp ölmesini istemiyorum lütfen kendinize çok dikatli bakın!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

  10. melek yorum tarihi 27 Ekim, 2009 19:43

    bende değil fakat benim tanıdığımdavarrrr

  11. süphan yorum tarihi 31 Ekim, 2009 19:55

    bundan çk güzel ödev çıkar paylaşana tşk ederim

  12. kardelen aktaş yorum tarihi 5 Kasım, 2009 10:03

    bu site benim istediğim bir site çok tşk ederim

  13. duygu kaya yorum tarihi 5 Kasım, 2009 14:01

    çok kötü ya eskiden hayvandan insana bulasırdı şimdi insan dan insana bula şıyor kardeş anlamadım bu olayı ben cnm

  14. sanane yorum tarihi 10 Kasım, 2009 16:37

    mükemmelllllllllllllll

  15. canan karakaya yorum tarihi 12 Kasım, 2009 17:28

    allah herkesi bu domuz gribinde kurtarsın diyim herkes allah yardımcınız olsun kendinize iyi bakın

  16. nagihan karakaya yorum tarihi 12 Kasım, 2009 17:31

    yeterinca benden önca bilgi verilmiş zaten bana denecek bişey kalmamış herkes arkadaşlarımızın yazmış olduğu domuz gribi çok tehlikeli o yüzden kendinize çoooookkkkkkkk dikkatttttt edinnnnn

  17. sena nur güneş yorum tarihi 16 Kasım, 2009 18:21

    yazık ya bana ben domuz gribiymisim ama hic biseyim yok ayrıca

  18. hilal eke yorum tarihi 17 Kasım, 2009 22:55

    bence bu da gelir bu da geçer fakat çk fazla önlem alınmalı herkes kndini dezenfekde ederse ii olur çnkü bnun tk çözümü temizlk

  19. erencan ülker KÖRFEZ\KOCAELİ yorum tarihi 18 Kasım, 2009 18:40

    BENİMDE ÖDEVİM WARDI BULAMADIM AMA ALLAH KORUSUN DOMUZ GRİBİ OLURSAK İŞİMİZ
    YAŞŞŞ ÖLÜRÜZ ANNEEE

  20. aysegul ersoy yorum tarihi 23 Kasım, 2009 17:14

    valla domuz gribi felan olmak istemiyorum herkes korunsun

  21. of off yorum tarihi 28 Kasım, 2009 18:43

    ne bu yaa ne biçim bir hastalık türkiye’de insan oranı azalcak şimdi bu virüse bir tane çakacam o zaman yok olur

  22. ismisz düşünür yorum tarihi 30 Kasım, 2009 10:52

    Bu domuz gribinde de bi domuzluk varya ne bakalım hayırlısıyla

  23. ljhnvreujkaf yorum tarihi 13 Aralık, 2009 15:48

    domuz gribi çıktı bide yavvv

  24. onur tonka yorum tarihi 21 Aralık, 2009 19:58

    ulan ilk önce kuş gribi vardı şimdi başımıza domuz gribi çıktı

  25. gereksiz yorum tarihi 23 Şubat, 2011 14:33

    ya babaa doktor hiç bir test yapmadan domuz gribisin demiş çok korkuyorum..

Yorum yap