37) MUT’A NİKAHI (GEÇİCİ, SÜRELİ EVLİLİK)

Yayin Tarihi 29 Nisan, 2008 
Kategori KÜLTÜREL

       

MUT’A NİKAHI

(GEÇİCİ, SÜRELİ EVLİLİK)

ISFAHAN3p4 

————————————————————-

İslamiyet‘in ilk yıllarından kalan ve Şia‘nın birçok mezhebinde ve Rafizilik‘te halen uygulanan bir nikah şekli. Bazı kaynaklarda Acem nikahı ya da muvakkat nikah (geçici nikah) denir. Erkek, rızası olan bir kadınla belirli bir ücret karşılığında anlaşarak, belirli bir süreliğine evlenir. Muta nikahı, sünnilikte ve Anadolu Aleviliğinde uygulanmaz.

Tarihçe

İslam’ın ilk yıllarında, özellikle harp zamanlarında, uzun zaman kadınlardan uzak kalan as­kerler için muta nikahına izin verilmiştir. Sünni inanışına göre, Hayber Savaşı‘na kadar mübah olan bu nikah Hazreti Muhammed (SAV) tarafından haram kılınmıştır.

Anlaşma şartları

Muta nikahında erkek ve kadın belirli bir süre ve ücret karşılığında anlaşırlar. Bu evliliğin süresi en az bir cinsel birleşme kadar, en çok 99 sene olabilir.[1]

Kıyılışı

Erkek, rızası olan kadına, “Beni (…) (aylık) bir zaman için mutalandır”  veya ” (…) kadar para karşılığında seninle mutalandım“ der. Muta nikahı ile evlenen kadın, nikahın süresi ne kadar olursa olsun mirastan hak iddia edemez.[2]

Muta nikahı kıyan erkek, sonradan normal nikahın şartlarını yerine getirip bu kadını sürekli eş olarak olarak alabilir.[3]

Sünnilik’te muta nikahına bakış

Sünni inanışına göre peygamber bu nikahı kesin olarak bunu yasaklamıştır ve Ashab‘dan, tabiinden ve müçtehitlerden, bu tür nikahı kabul eden kimse yoktur.

Bir rivayete göre Ali bin Ebu Talib, İbn-i Abbas‘a şöyle demiştir: “Resullullah muta nikahından ve ehil eşeklerin etlerini yemekten Hayber‘in fetih günü bizleri men et­ti.”[4]

Sünni inanışına göre Muhammed, Evtas yılında (Mekke’nin fethi) muta nikahına üç defa ruhsat vermiş, sonra yasaklamıştı.[5] Rivayete göre İslam peygamberi şöyle demiştir: “Ey insanlar, ben muta ni­kahı ile kadınlardan faydalanmanız için izin vermiştim. Şüphe yok ki Allah, kıya­mete kadar bunu muhakkak haram kılmıştır. Kimin yanında bunlardan bir kadın varsa hemen onu serbest bıraksın, onlara verdiği şeylerden hiçbir şeyi geri almasın.“[6]

Peygamber döneminde “faydalanmak“ sözcüğünün evlenmek anlamında kullanıldığı belirtilir.[7] Kuran’da da “faydalanmak“ olarak geçen kelime bir çok İslam alimi tarafından evlenmek olarak izah edilmiştir.

Şiilik’te ve Alevilik’te muta nikahı

Şiiler ve Rafiziler muta nikahını uygularlar.[8] Anadolu Aleviliğinde ve Şia’nın önemli kollarından biri olan Zeydiye mezhebinde muta nikahının batıl olduğuna inanılır.

Şiiler muta nikahı konusunda Nisa suresinin 24.ayetini delil olarak sunarlar. Bu ayet şöyledir: “(Savaş esiri olarak) sahip olduklarınız hariç, evli kadınlar (da size) haram kılındı. (Bunlar) üzerinize Allah’ın emri olarak yazılmıştır. Bunların dışında kalanlar ise, iffetli yaşamak ve zina etmemek şartıyla mallarınızla (mehirlerini verip) istemeniz size helal kılındı. Onlardan (nikahlanıp) faydalanmanıza karşılık sabit bir hak olarak kendilerine mehirlerini verin. Mehir belirlendikten sonra, onunla ilgili olarak uzlaştığınız şeyler konusunda size günah yoktur. Şüphesiz ki Allah (her şeyi) hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir..”[9]

Kaynakça

Kaynaklarıyla Büyük Kadın İlmihali, Rauf PEHLİVAN, Sayfa 277-278, Gonca Yayınevi, İstanbul 1993,

Dipnotlar

1.     ^ İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme: 36

2.     ^ Fetava-i Kadıhan :1/330 (Hindiyye kenan)

3.     ^ Fetava-i Hindiyye:I/330

4.     ^ Buhari:6/129 Nesai:2190 Müslim:4/134

5.     ^ Müslim:4/131

6.     ^ el-Hidaye:1/I95

7.     ^ Tefsir-i Taberi:5/30

8.     ^ el-Mebsul:5/152 Fethu’l Kadir:21384 Bidayetü’l Müctehit:2/43

9.     ^ Nisa Suresi 24. Ayet, Diyanet Meali

Paylaş:

Yorumlar

Yorum yap