199) OĞUZ TÜRKLERİ
Yayin Tarihi 27 Nisan, 2008
Kategori TÜRK DÜNYASI
OĞUZ TÜRKLERİ
Bugün; Türkiye, Balkanlar, Âzerbaycan, İran, Irak ve Türkmenistanda yaşayan Türklerin ataları olan büyük bir Türk boyu. Oğuzlara, Türkmenler de denir.
Oğuz kelimesinin türeyişiyle ilgili çeşitli fikirler ileri sürülmüştür. Kelimenin boy, kabile mânâsına gelen “Ok” ve çokluk eki olan “z” nin birleşmesinden Ok-uz (oklar, koylar) anlamında olduğu ileri sürüldüğü gibi, oyrat (haşarı, yaramaz) kelimesinin eş anlamlısı olduğunu iddiâ edenler de vardır. Ancak kelime, Anadolu ağızlarında halim selim, ağırbaşlı mânâlarına da kullanılmaktadır. Arap kaynaklarında ise guz veya uz şeklinde geçmektedir.
İlk zamanlar Üçok ve Bozok adlarıyla iki ana kola ayrılmış olan Oğuzlar, daha sonraki devirlerde, Dokuz Oğuz, Altı Oğuz, Üç Oğuz adlarında boylara da ayrıldılar. Oğuzlar, yirmi dört boydan meydana gelmişti. Bunlardan on ikisi Bozok, on ikisi Üçok koluna bağlıydı. Tarihçiler, hazırladıkları cetvellerde Oğuz boylarının adlarını, sembollerini ve ongunlarını (armalarını) göstermişlerdir.
Oğuzlar: 24 Türk Boyunun bir araya gelerek oluşturduğu siyasi ve idari birliktir. Bozoklar ve Üçoklar olarak iki büyük ana kola ayrılır.
Oğuz Han’ın 6 oğlu vardır. Her oğlunun da 4’er oğlu vardır.
1. Günhan
2. Ayhan
3. Yıldızhan
4. Gökhan
5. Dağhan
6. Denizhan
24 Oğuz Boy Adının Değişik Söyleniş Ve Anlamları;
BOZOKLAR (Sağ Koldur)
Günhan :
1- Kayı-Kaya-Kayığ-Kayhan (Sağlam, kuvvetli, metin, güçlü).
2- Bayat(öfkeli, gururlu, devlet nimet sahibi)
3- Alkaevli– Alkabölük – Halkaavlu – Alkaravlı – Alka – Avluca (başarılı, uzlaşır, her yere, şeye yarar.)
4- Karaevli-Karabölük-Karaat (Karaçadırlı).
Ayhan :
5- Yazgır Yazır-Yazar-Yazırlı (halk ağası, il sahibi, il ağası)
6- Pötürge Dodurga-Tutırga-Totırka-Tödürge-Todurga (Yurt almak ve kurmakta “bilgili, mülki yasası olan)
7- Töker Düğer – Tüger – Düğzer – Döğer – Dökör – Düver – Döver (Yuvarlak, değirmi, kovan, sürüp çıkaran ve güç bulmak için bir yere gelen).
8- Yaprılı- Yabır-Yaparlı-Yaperli-Yapar (önüne çıkanı yıkan, deviren, zorluklara, güçlüklere rağmen işini beceren)
Yıldızhan :
9- Avşar Afşar-Uşar (Çevik, ava istekli, çok çabuk davranan)
10- Kızık-Kızıklı, Kazık,Çarıklı (Sağlam, çaba gösteren, güçlü, kuvvetli)
11- Beğdilli-Beğdeli-(Berendili-Bekdik)-Beğtili-Baydili: (sözü kuvvetli olan, sözü değerli.)
12- Kargın – Kargı-Karkın (zengin sofralı, doyurucu).
ÜÇOKLAR (Sol Koldur)
Gökhan :
13- Bayındır-Bayundur-Bayandur: (tatlı, zengin ve nimet sahibi)
14- Çavdur Çavuldur – Çavundur – Çuvaldar – Çayıldır – Çavdâr – Çandır (namuslu, nüfuz ve ün sahibi.)
15- Çepni-Çete-Çetmi-Çetni-Çetme-Çitme (kahraman, yiğit, gözü pek)
16- Peçenek-Becenek-Beçene-Biçene-Peçene (Yapıcı, becerikli, çalışkan, iyi vuruşan).
Dağhan :
17- Salur Salar-Salgur (Kurnaz, saldıran, kılıç sallayan)
18- Alanyurtlu-Alayunt-Ulayuntluğ-Alayurt-Yunt (ala atlı, ala kısraklı, iyi atlı)
19- Eymür Eymir-Eymur-İmirli-Aymur-(Çok zengin, ulu).
20- Yüreğir-Yüreğil-Üreğir-Ülker-Üreğil-Üregür (her zaman iyilik eden bağışlayan, becerikli)
Denizhan :
21- İğdir Iğdır- İkdir-Yiğdir-İydir (Büyük ulu, yiğit, iyilik eden.)
22- Büğdüz–Bükdüz–Bunduz – Bekder – Büydüz – Büğüz (görevli, hizmet edici.)
23- Yiva Yuva-Yava-Ava-Yıvva-Yuvalı (atar, iter, hakim, derecesi herkesten üstün)
24- Kınık Kanık (Aziz, kıymetli, alçakgönüllü, saygıdeğer).
Bugün Türkiye’de yirmi dört Oğuz boyuna ait işaret ve yer adlarına çok rastlanmaktadır.
Oğuz adına ilk defa Yenisey Kitabelerinde rastlanmaktadır. Barlık Irmağı yöresinde bulunan bu kitabelerde; Altı Oğuz budunda sözü yer almaktadır. Öz Yiğen Alp Turan adlı bir beye ait olan bu kitabelerin yazıldığı devirde, Oğuzlar, Göktürkler’in hakimiyeti altında altı boy hâlinde Barlık Irmağı kıyılarında yaşamakta idiler.
Altıncı yüzyıldan itibaren Göktürklerin idaresinde toplanan Türk kabilelerinden bir kısmı gibi Oğuzlar da kendi aralarında birlik kurarak Tula-Selenga ırmakları bölgesinde Dokuz-Oğuz Kağanlığını meydana getirdiler. Göktürk kağanlığının, Kutlug Şad (İlteriş Kağan) tarafından 682de ikinci defa kurulmasından sonra, Göktürkler, hâkimiyetlerini kabul etmeyen Oğuzlar üzerine yürüdüler. Tula Irmağı kıyısında yapılan kanlı bir savaşta, Oğuzlar yenildiler. Fakat, Göktürklerin hâkimiyetini kabul etmediler. İlteriş Kağan, Oğuzlar üzerine birçok sefer düzenledi ve Baz Kağanı öldürdü. Oğuzların merkezi Ötüken ve çevresini ele geçirdi. Bu yenilgi karşısında İlteriş Kağanın hâkimiyetini kabul etmek zorunda kalan Oğuzlar, Göktürklerin Kırgız seferine katıldılar. Göktürk hakanlarından Bilge Kağan zamanında isyan ettiler. Bir sene içinde bir kaç defa harbe giren Oğuzlar; yenilerek, geri çekildiler. Daha sonra Dokuz-Tatarlar ile ittifak kurarak Göktürklerle mücadele ettilerse de yine bozguna uğrayarak, Çin taraflarına göç ettiler. Bir müddet sonra tekrar eski yurtlarına döndüler. Bu mücadelelerde zayıflayan Göktürkler, 745te Uygurlar tarafından yıkıldı. Bu esnada Uygurlara yardım eden Oğuzlar, Uygur Devletinin dayandığı başlıca boylardan biri oldu. Uygurlarla birlikte Basmıl ve Karluklar’a karşı savaştılar. Fakat zaman zaman Uygurlara karşı da isyan etmekten geri durmadılar. Eski müttefikleri Dokuz-Tatarlar ile birleşerek Uygur Kağanı Moyunçura karşı cephe aldılar. Zaman zaman Çine gittiler. Daha sonra Çinden çıkarak eski yurtlarına döndüler. Uygur Devletinin yıkılması üzerine batıya göçerek Sir Derya (Seyhun) kıyılarına ve onun kuzeyindeki bozkırlara yerleştiler. Onuncu yüzyılda, göçebe hayatı yanında, yerleşik bir hayat sürmeye de başladılar. Göçebe Oğuzlar, daha ziyade koyun, at, deve, sığır yetiştiriciliği ve ticaretle uğraşıyorlardı. Yerleşik Oğuzlar ise, Sabran (Karacuk), Suğnak, Karnak, Sütkent gibi şehirlerde oturuyorlardı. Onuncu asırda henüz Müslüman olmamış olan Oğuzlar, inanışları gereği bir takım ibadet ve âyinleri yerine getiriyorlardı. Ancak yaşayış bakımından İslâmiyet’e uygun tarafları vardı. Soy temizliğine ehemmiyet verirlerdi. Bilhassa zina gibi suçların cezası ölümdü.
Onuncu asrın başlarında Oğuzlar, Mâverâünnehir çevresinde yerleşip, Yabgu denilen hükümdarın idare ettiği bir devlet kurdular. Devlet ve millet işlerinin bir mecliste istişare edildiği ve subaşı denilen ordu kumandanı, Yabgunun vekili ve nâibi olan Tegin, İnal ve Tarkan unvanlarını taşıyan memurlar vardı. Oğuzların bu sıradaki başşehirleri, Sir Derya kıyısındaki Yeni Kent idi. Yabgu Devleti zamanında Oğuzlar, Üçok ve Bozok diye iki kısma ayrılmışlardı.
Onuncu asrın sonlarında İslâm dînini kabul ederek iyice güçlenen Oğuzlar, komşuları Peçenekler ve Hazarlar ile savaşlar yaparak onları yendiler. Fakat 11. yüzyılın ortalarında, Oğuzların İslâm dînini kabul etmemiş olan bir kısmı, Kıpçaklar’ın baskısıyla yurtlarını terk ederek Karadenizin kuzeyinden Tuna boylarına, oradan da Balkanlara indiler. İslâm dînine girmedikleri için etraflarını saran Hıristiyan devletlerin baskısıyla kısa zamanda benliklerini kaybederek, örf, anane ve geleneklerini unuttular. Eriyip, yok oldular. Geri kalanları da Bizans hizmetine girdiler. 1071de yapılan Malazgirt Meydan Muharebesi’ne Bizanslıların yanında katıldılar. Fakat çok geçmeden Selçuklular tarafına geçtiler.
İslâm dînini kabul eden Selçuk Beyin idaresindeki Oğuz boyları ise, Oğuz Yabgu Devleti hükümdarının, kendilerine kötülük yapacağından çekinerek, yurtlarından ayrılıp İslâm diyarı olan Horasan taraflarına gittiler. Mâverâünnehirde kalan diğer Oğuz boyları da, Kıpçakların hücum ve baskıları sonunda dağıldılar. Böylece Oğuzlar Devleti yıkıldı. Yerlerinde kalan Oğuzlar ise Karaçuk dağları bölgesinde, Mangışlakda ve Seyhun Nehri kıyılarında yerleştiler. Daha sonra Karahıtayların ve Karlukların baskısı netîcesinde, Horasana gelip Selçuklulara tâbi oldular.
Selçukun büyük oğlu Arslan İsrâil, Horasanda hâkimiyet kurup, diğer Oğuz boylarını idaresi altında topladı. Daha sonraları, Tuğrul ve Çağrı Beyler idaresindeki Selçuklular, Sâmânoğulları ile ittifak kurarak, Karahanlılar’a ve Gazneliler’e karşı mücadele ettiler. Selçukluların başarılı idareleri sebebiyle pekçok Oğuz boyu onların hâkimiyetinde toplandı. Birçokları yerleşik hayata geçti.
Selçuklu Devletinin kurulmasında esas rolü oynayan Oğuzlar ve diğer Oğuz boyları, 11. yüzyılın ikinci yarısından itibaren akın akın İran, Irak, Anadolu ve Suriyeye doğru yayıldılar. Selçuklu Devletinin sınırlarını Ceyhun Nehrinden Akdenize kadar genişlettiler. İslâmiyet’i kabul etmeden önce dünyevî maksatlar ve kuru cihangirlik için çalışan, harp eden ve soylarının temizliğiyle tanınan Oğuzlar, İslâm dînini kabul ettikten sonra, Allahü Teâlâ’nın yüce dîni olan İslâmiyet’i yaymaya gayret ettiler. Gittikleri yerlerde doğruluğun, adaletin, ilmin ve medeniyetin savunuculuğunu yaptılar. İnsanlara hizmet etmek, ilmin ve medeniyetin yayılmasını sağlamak için pekçok cami, medrese, kervansaray, hamam ve köprü yaptırdılar. Büyük Selçuklu, Türkiye Selçukluları, Akkoyunlular, Salgurlular, Artukoğulları, Karamanoğulları, Ramazanoğulları, Dulkadiroğulları ve Osmanlı devletlerini kurarak İslâm dîninin yayılmasına hizmet ettiler. İslâmiyet’in ve Müslümanların yok edilmesi için çalışan Haçlılara karşı parlak zaferler kazandılar. İslâmiyet’e, ilme ve adalete karşı olan ortaçağ Avrupasına pekçok yenilikleri götürdüler. Dokuz yüz sene boyunca, kurdukları devletlerin sınırları içinde yaşayan bütün unsurlara karşı İslâm dîninin emirleri doğrultusunda hareket ederek, hizmet ettiler. Bugün Türkiye, Âzerbaycan, İran, Türkmenistan, Afganistan, Irak ve Suriyede yaşayan Türkler, Oğuzların neslindendir.
Yorumlar
“199) OĞUZ TÜRKLERİ” yazisina 28 Yorum yapilmis
Yorum yap
Atatürk Diyor ki, “Türk çocuğu ejdadını tanıdıkça kendinde kuvvet bulacaktır.” sanıyorum,bu özdeğişle Türk Gençleri benliğini kavramış olacaklardır.
saygıdeğer büyüğüm FARSAK,larla ilgili bilgi verirmisiniz.ALLAH,a emanet
anladik türk büyük bir boy da bu kürtler ne inesi sadece sunu biliyorum kürtlerle biz türklerin alakasi yok
Bir Türkmen olarak atalarım ve tarihimle gurur duyuyorum Biz oğuzlar tarih boyunca kahramanlıkları yaşam tarzları uzun saçları ve teşkilatçılıkları ile tarihe mal olmuş asil bir milletiz.Atlarımızın ezmediği toprak sancaklarımızın dikilmediği burçlar yok denilecek kadar azdır Yetişdirdiğimiz alim ve bilginlerinde sayısı hiç küçümsenemez ama en büyük özelliğimiz alperen ruhumuzdur bizler yaşadıkça bu böyle devam edecektir.Niyazi yıldırım gençosmanoğlu ne kadar güzel demiş.
YER GÖK TÜKENİRDE
OĞUZDA ER TÜKENMEZ
OĞUZDA ER TÜKENSE
DÜNYADA ŞER TÜKENMEZ
SAYGILARIMLA
bu büyük soy agacında yer almakdan ve böle büyük milletin mensubu olup bugunlere kadar isimlerle ve geleneklerimizle bu soydan kopmamaktan dolayı mutlu ve gururlu olmakla birlikte yarınlardanda umutluyum.
BEN ÜÇOKLAR=GÖKHAN=ÇEPNİ BOYU TOPAL OSMANIN TORUNLARINDAN FATİH VE ATALARIMIN YAPTIKLARIYLA , BU SOY AĞACINDA YER ALMAKTAN GURUR DUYUYORUM.
ben oguz türklerinin BOZOK un oğlu YILDIZHAN nın soyundan AVŞAR oglu olmaktan hakikaten gurur duyuyorum.Bir türk olarak soyumdan başım dik.NE MUTLU TÜRK DOGDUĞUMA-Ne mutlu ALLAH beni türk yarattıgına.E.AKDENİZ-AVŞAR OĞLU-Pınarbaşı
NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE
TANRININ, OGUZHANI, 6 OĞLUNU, 24 TORUNUNU İNSANLIGA ÖRNEK OLSUN DİYE ÖZEL YARATTIĞINA İNANIYOR, BİR AVŞAR VE ONA BAĞLI İMAMKULLU OYMAĞINDAN OLMAKTAN GURUR DUYUYORUM SELAMLAR.M.KOLLU KADİRLİ/OSMANİYE/ADANA
DÖger>>Tokar>>Tokhar…
oğuz türklerinin tarih boyunca kurdukları devletlerinin isimlerini bilen varsa yazabilirmi çokkk ACİL lütfenn…
ben yazınızı okudum ve ata larımın kim oldunu ve ken dimin kim oldunu ögren dim tarihimi ögren dim ve bu konu yu biraz dada kapsam lı olarak istiyorum saolun
çok teşekkür ederim çok yardımcı oldunuz emegi gfçfn herkese çok teşekkürler tam aradıgımı buldum. (=) >>
ellerinize sağlık oğuzların bozoklar kolunun kayı boyundan olmaktan gurur duyuyorum
çok güzel
UC OKLARDAN GOKHAN BEYIN OGLU CEPNI BEYIN TORUNUYUM..TRABZON VE YORESI … ORJINAL OGUZ TURKUYUM KAHRAMAN VE YIGIT BIR SOYDAN GELMEK GURUR VERICI…TURK OGLU TURK…
arkadaşlar ben geçmişimi çok merak ediyorum sadece dedemim doğum yeri olarak Makedonya iştip olduğunu biliyorum.acaba makedonyaki türklerin hangi türk boyundan olduğunu ve türkiyeden neredn gittiğini bilen varsa çok memnun olurum.
Allahıma şükürler olsunki müslümanım Allahıma şükürler olsunki Oğuzlar-Üçoklar-Denizhan-İğdir boyundanım.Kastamonu-Araç-İğdir nahiyesindenim.Tanrı Türkü Korusun ve Yüceltsin.saygılarımla
bende cok mutlu oldum okuduklarim icin,evet bende oguz türklerindenim fakat,köken olarak tam olarak hangi oguz boyuna mensubum onu bilmiyorum,babamin dedesi tebriz’de dogmus,anne tarafim hakkinda bilgi yok,..ama tek bildigim her zaman cok türkcü bir sülaleydik..halada cok bagliyiz türklüge
ve arkadaslar ATATÜRK’ün oguz türklerinden oldugunu unutmayalim..bildigim kadariyla annesi yörük..babasi KIZIL OGUZ
Ben babamın bana anlattığı kadarıyla biliyorum ki Oğuzlar>Üçoklar>Gökhan>Çepni boyundanmışız. 1070 yılından çok çok önce giresun görele çanakçı ilçesine yerleşmiş dedelerimiz. Uzun yıllar rumlar ile yaşamışlar çok kezde rumlar ile savaşmışlar da. Tam tarih bilmiyorum 1400 – 1600 yılları arasında dedelerim giresun dereliye kadar gelip yerleşmişler.Giresunlu çepniler Kurtuluş savaşında ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşun da Mustafa Kemal Atatürk’ün muhafız kıtasıymış. Bu bilgileri birkaç gündür öğreniyorum gerçektende Türklüğümle ve oğuzların torunu olmaktan gurur duyuyorum. Araştırmaya devam ediyorum…
Oguzlarin uc oklarin çepni boyundan olmaktan gurur duymaktayim allah oguzlari Oguzlarin torunlarini devletin basina getirir isallah oguz boyunun evlatlari bir olalim dosta dusmana oguzlari gosterelim allah yar ve yardımcımız olsun
Oğuz Türklerinin bozok kolu, oğuzhan oğlu yıldızhandan gelme. Beydili boyu ulaşlı aşireti. Dulkadiroğulları Türkmen beyliğine bağlıymış atalarım. Akrabalarım varsa mailimden ulaşabilirler tanışmak isterim. [email protected]
ben yıldızhan in torunuyum ve oğuzlar
soyunu devam etdireçeğim allahın izniyle
oğuz larin laneti üstüme olsun
ki
soyumu devam etdireçeğim
oğuz türkleri
ve
soyun dan olanlar
yani
soyumuzdan olanları bekliyorum
Ne mutlu sizler ben bir tek babannemin kökeninden ulaşabildim oda Günhan_Bayat boyu_ İsmailli oymağı
ata oguz cepni boyundanım büyük kayıp köy sarnıc mevkinde oturuyorum beşikdüzü şalpazarı sınırı sanırım dedekorkut salur destanı bu civaradaki kalede geciyor.araştırılırsa yerleşik oguz boyuna ışık tutacak
Oğuzların Bozok kolunun Yıldızhanoğullarına bağlı beydili boyuna mensubum. Kızılbaş tütkmeniyim. Sivas hafik beydili köyündenim.
Ben Oğuz Han’ın Bozok Kolundan,
Yıldız Han’ın Avşar Boyundan,
Karakeçili Aşireti Yörük Türklerinden,
Türkmen Diyarı Teke Yöresinden,
Türkiye’nin Ege Bölgesinden,
Denizli’nin Tavas İlçesinden,
Bozdağ’ın Eteklerinden,
Barza Ovası Efelerinden,
Bahçeköy’lü Kara Hüseyin’in torunu,
Mustafa Demirezen oğlu,
Mesut Demirezen.
500 milyonluk Türk Dünyası’na esenlikler.
Ne Mutlu Türk’üm Diyene!