372) Türk Yer Adlarının Uygunsuz Değiştirilmesi
Yayin Tarihi 26 Kasım, 2018
Kategori KÜLTÜREL
Türk Yer Adlarının Uygunsuz Değiştirilmesi
1984 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanıp, Başbakanlık Basımevi tarafından Ankarada basılan bu Sempozyum Bildirilerinde şu önsöz yer almakta:
“Son 40-50 yıl içinde pek çok Yörük oymağı, kendi gayretleri ile yer tuttu, köy kurdu. Kurdukları köylerin adını, eski geleneğe göre verdiler: ya oymaklarının,obalarının, boylarının adlarını aldılar, ya da tanınmış bir şahsın adını kabul ettiler. Bu arada, eski totemik (Türk Kültleri) izleri taşıyan hayvan adlarının ve Orta Asya’daki yer adlarının konulduğu da görüldü. Halkımızın bu övülecek ve hayran olunacak şuurlu hareketine karşılık, İçişleri Bakanlığının bazı yetkilileri, hiç de iyi imtihan geçirmediler. Türkçe olmayan köy adları değiştirilirken, pek çok Türkçe isim de kurban edildi. Bunun, tarihî, sosyolojik ve etnografik bilgi noksanından meydana geldiğine inanmak istiyoruz. Doğu Anadolu’yu bizden koparmak isteyenler pek çok. Biz ise, oranın Türklüğüne delil olacak pek eski Türkçe kelimeleri yok etmiş, yerlerine, köksüz, temelsiz isimler getirmişiz. Bu yeni kelimeler de Türkçe olmakla beraber, eskinin yok edilişinin vebalini taşımakta ve manâlı bir geçmişe sahip bulunmamaktadırlar. Türkiye çapında değiştirilen birkaç bin öz Türkçe köy adından burada sadece birkaç yüzüne dokunacağız. Bu bile, yapılan işin ne kadar zararlı olduğunu ortaya koyacaktır. Köylülerin bundan nasıl şikâyetçi olduklarını yakından biliyoruz. Resmî işler dışında, eski köy adlarının kullanmakta devam ediyorlar. Isparta, Antalya başta olmak üzere, Türkçe asıldan gelmeyen birçok il ve ilçe adının değiştirilmesi gerekirken,Türk’ün damgasını taşıyan köy adları ile uğraşmanın manâsını bir türlü anlıyamıyoruz.”
Dipçe: Çok önemli Dostlar.. Gözden geçirmenizi tavsiye ederiz. 1984 de yayınlanan bu bildiride; 1938 den itibaren, günümüzde de devam eden bir şekilde sistematik olarak; İlçe, belde ve köy isimlerinden Türk kelimesi, Orta Asyadan itibaren kullanılan Türkçe yer adları, Türk kültlerinin adları, Boyların ve Önemli Türk büyüklerinin adları nasıl yokediliyor.. Hemde 1984 de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Başbakanlık Yayınevi tarafından hazırlanmış olan bir bildiride her şey açıkça ortaya konmuş. Günümüzde de bunun devam ettiğine şahit oluyoruz.
https://onturk.org/2011/04/21/turk-yer-adlari-sempozyumu-bildirileri-1984/
Adı Değiştirilen Bazı Köyler:
1 – Türk adıyla veya Türk ulus ve uruk adları ile anılanlar:
(Parantez içindeki kelimeler, yeni adlan, gösteriyor.)
- Türkyenice(Akoluk) Sivas
- Türkkaravenk (Aşağıbudak) Tunceli
- Öztürkân (Atayolu) Ağrı
- Türkyenice (Belenyenice) Manisa
- Hamallıtürk (Beyyurdu) Çorum
- Türkçaybaşı (Çaybaşı) Sakarya
- Türkali (Dikendere) Ağrı
- Türkarage (Duruköy) Sivas
- Ağcaalantürk (Eskiakçalan) Ordu
- Törkbakacak (Eskibakacak) Çanakkale
- Çokdeğirmentürk (Eskideğirmen) Ordu
- Türkderbendi (Eskiderbent) Tokat
- Divantürk(Eskidivan) Ordu
- Ergentürk (Eskiergen) Ordu
- Karguçatürk (EskiKargıcık) Ordu
- Türkşükrüye ( Eskikent) Adana
- Türkormanköy (Eskiormanköy) Sakarya
- Sayacatürk (Eskisayaca) Ordu
- Erdürük (Gökdere) Elâzığ
- Hacılarhantürk (Hacılarhanı) Çorum
- Türkhüyük (Hüyük) Ankara
- Kadılıtürk (Kadılı) Çorum
- Türkkarsak (Karsaklı) Ankara
- Türkmeşen (Kırdamı) Kars
- Türksöğütlü ( Söğütlü) Kars
- Türktaşnik (Şenol) Kars
- Türkşerefli (Şerefli) Ankara
- Toptepetürkleri (Toptepe) Samsun
- Türkvartanik (Yukandemirbük) Tunceli
- Türünk (Bindal) Gümüşhane
- Türkeşen (Yiğitkonağı) Kars
AVAR Türkleri ile ilgili olması çok muhtemel olanlar :
- Yukarıavara (Yukarıgüçlü) Tokat
- Avara (Serenli) Tokat
Eftalit (Akhun) lerle ilgili olanlar:
- Eftelit (Salkavak) Tokat
Kalaç (Halaç) Türkleri ile ilgili olanlar:
- Hallaçengezor (Güneytepe) Bitlis
- Hırbakalaç (Anıttepe) Mardin
- Halaç (Hallaç) Ağrı – (Halaç Türk adını, hallaç esnafı zannetmiş olmalılar)
Hazar Türkleri ile ilgili olanlar:
- Hazara (Kayaboyun) Van
- Hazara (Kırkçalı) Van
- Hazar (Plâjköy) Elâzığ
- Hazeri (Anıl) Tuncelİ
- Küçükharziyan (Küçüksütlüce) Kars
- Hazorkek (Günbahçe) Sivas
- Hazerkozan(İkidere) Trabzon
- Hazergrat (İkizce) Balıkesir
- Hazerek (Tandırbaşı) Erzincan
Hunlar’la ilgili olanlar:
- Hunlar (Beşkaya) Erzincan.
Kanglı Türkleri ile ilgili olması muhtemel olanlar:
- Kanlıköy (Dağdelen) Ağn
- Kanlıosman (Şanlıosman) Çorum
Kıpçak Türkleri ile ilgili olanlar:
- Kıvçak( Kıvcak) Çankırı
Kırgız Türkleri ile ilgili olanlar:
- Kirikizolu (Evrencik) Sivas (İleride göstereceğimiz gibi, birçok “Evren” isimli köyler yok edilirken, burada “evrencik” bulunmuş)
Kuman Türkleri ile ilgili olanlar:
- Aşağıkumanit (Aşağıçavuşlu) Trabzon
- Gomaniayınbirik (Çökeksu) Diyarbakır
- Gomagorgo ( Dallıoz) Muş
Peçenek Türkleri ile ilgili olanlar :
- Perçenek (Tarlacık) Kahramanmaraş
- Peçeme (Biçer) Konya.
Yakutlar’la ilgili olması muhtemel olanlar:
- Yaktuğ (Gümüşgöze) Hatay,
- İlyakut (İlyakut) Ankara
2 – Türk ulus ve uruklarına bağlı boy ve oymak adları ile anılanlar:
Eftalit (Akhun) Oymakları:
- Çokçabdal (Akgüller) Tokat
- Aptaldamı (Güzelyayla) Tokat
- Budalauşağı ( Işıklı) Malatya
- Abdalan (Kaygısız) Diyarbakır
- Ablalân (Sırmalıoya) Bingöl
- Abdalbodu (Yeni hayat) Çorum
- Budalauşağı (Söğütlü) Malatya
İdil ve Tuna Bulgar Türklüğü ile ilgili olması muhtemel olanlar:
- Bahşayiş (Gökbahçe) Eskişehir
- Bahşayiş (Sarıgüney) Yozgat
- Bahşiş(Altıkonak) Urfa – (Yarıgöçebe Bahşişleri, yirmi yıl önce, Mut-Gülnar-Ermenek arasındaki yaylalarda görmüştük).
- Bayama (Işık) Gümüşhane
- Bayar(Gedikpmar) İçel – (Silifke’de . olan bu sonuncu köyün adı “Boyar” dır. Tuna Bulgarları Türk devletini kuran hanedan, “Boyar” oymağınamensuptu veya, bu asillere bu unvan veriliyordu. 6-7 yüzyıllarda Silifke MutTarsus civarına Tuna Bulgarları yerleştirildiğine göre, bunların da bu eskiTürklerden geldiği ortadadır).
- Boyallar (Boyalılar) Kastamonu
- Boyasın(E sençay) Aydın
- Bayburt (Gündoğan) Ankara
- Bacaburt (Güneyçam) Erzurum (Mükrimin Halil Yinanç ve Faruk Sümer, Bayburtluların Oğuz oymaklarından olduğunu gösteriyorlarsa da, başka eserlerden ve Faruk Sümer’in Çukurova hakkındaki eserinden anlıyoruz ki, eski Bulgar Türkleri arasında Bayburt oymakları vardı, Gümüşhane, Trabzon,Erzurum, Artvin bölgesinde de, Bulgar Türklerinin yerleştirildiğini, MükriminHalil Beyin yazılarından anlıyoruz)
- Çeke (Doganören) Ankara (Cökee, Eski Bulgar Türklerinin bir oymağı idi. Çeke de onun bozulmuşşekli olabilir)
Kuman (Kıpçak) Oymakları:
- Arpaz (Esenköy) Aydın
- Bornak (Düzpelit) Tunceli
- Borsunca (Cevizli) Mardin
- Bursal (Yaylabağ) Ankara
Oğuz oymakları:
- Eskiarapkir (Karaca) Malatya
- Arga( Bozpınar ) Adıyaman
- Avano(Avcılar) Artvin
- Avanuşağı (Çiğli) Kahramanmaraş – (Buradaki Çiğli,gerçek Çiğil Türklüğünü anlatmasa gerek)
- Avanos (Yıldızlı) Trabzon
- Ayaslı (Dumlu) Malatya
- Bayındır (Tutmaç) Çankın – (Bu değiştirme ile, Bayındır boyu da, ünlü Türk yemeği Tutmaç da haksızlığa uğramış)
- Baytorun (Đkizler) Siirt
- Beydi (Beşikli) Samsun – (Bu kelime, Bey-dili’nin bozulmuşşekli olabilir)
- Bozdoğan (Gülveren) Urfa
- Bozdoğan (Halımoru) Afyon
- Kaleardıcaber (Kaleardı) İzmir – (Buradaki ve Suriye’deki Caber Kalesi’nin adı, Cabar oymağından gelmedir. Cabar Yörükleri, Aydın-Adana arasında yaylayıp, kışlıyordu).
- Şıhlıcerit (Atalar) Gaziantep (Cerit Yörükleri, Adana ile Aydın arasında bulunuyordu. Çorum’da da vardır. Plevne’ye giden Cerit Osman Efe çok ünlüdür).
- Çakallar (Çiftepmar) Konya
- Çakallı torunlar(Akkoyun) Adıyaman
- Çakallımamibis (AIıçlı) Çankın
- Çakal (Çokal) Çanakkale (Burada, eski Türk silâhlarından birini anlatan “Çokal”ın manâsı da bozulmuş, bir Yörükoymağı olan Çakallar’a da kastedilmiş)
- Çakal (Güllübağ) Uşak
- Döğernan( Alıncık) Bingöl
- Kürteymir (Değirmenağzı) Sivas (Bunun Eymirboyu ile ilgili olduğu açık. “Kürt” kelimesinin aslı hakkında, Türk Kültürü’nün Temmuz veya Ağustos 1984 sayısıbda bilgi verdik)
- Eymirkürtköy( Yaylalık) Yozgat
- Germeyeni (Bağdamları) Muğla
- Fergenegüney (Belpınar) Sinop (Orta-Asya’daki Fergana adı ile de bağlantılıdır);
- Çayörengüney (Çayören ler) Bolu
- Güneyzazana (Güneyce) Trabzon
- Haymana (Atbelenli)- Isparta
- İregür (Duruca) Kastamonu
- İregür (Oluklu) Ordu
- İregür (Karademir) Giresun (Yüreğir boyu ile ilgili olmalıdır)
- Kabaca (Pınark aya) Kırşehir
- Kabaköy ( Gür köy) – Giresun
- Kabalıkarapınar (Özyörük) Samsun (Burada da, Yörük kelimesi uydurulmuş)
- Kacaran (Dayılar) Tunceli (Kaçar oymağı tarafından kurulmuş bir köy)
- Karamanlar (Koramanlar) Zonguldak (Manâların nasıl altüst edildiğini, bu misal bize gösteriyor).
- Karakoyunlu (Çatallı) Ankara
- Kürtlerkayı ( Karaçavuç) Amasya
- Kayık ( Heybelikonuk) Diyarbakır
- Kelas (Çınarcık) Ordu (Bunun aslı Keles olmalıdır ki, bu adla anılan iki ilçemiz vardır. Biri, Bursa’ya bağlıdır, diğeri deĐzmir’e bağlıdır. Bu ikincisinin adı, değiştirilmiş, “Kiraz”a çevrilmiştir.)
- Kılıçlar (Yenikent) Sivas
- Kınıkbala (Yukankent) Bolu (Bunun da, Kınık boyuna bağlı olduğu bellidir)
- Kürehadit ( Demirli) Kastamonu
- Melemen (Doğankaya) Eskişehir
- Mirek (Ermişler) Van
- Reyhaniye (Fesliğen) Mardin
- Sarik (Yuva) Van (Vamberi’nin Batı Türkistan’da gördüğü Türkmenler arasında,Şarık’lar da vardı. Van’daki bu köyün adını değiştirip, Yıva ile karıştırılabilecek olan Yuva’yi almak büyük hatadır).
- Sindal (Kayabaşı) Kayseri (Bunun aslı Sindel’dir. Avşar oymaklarından idi; gidip görmüştük. Aynı adla anılan bir köy de, Bergama’da bulunmaktadır. Kıbrıs’taki “Sinde” Köyü de, bu oymağın yerleşmesi ile kurulmuş olmalıdır)
- Sindeli ( Yapracık) Gümüşhane
- Tekirkoyuncu (Olukbaşı) İçel
- Terekemecayiş (Koçgüden) Kars
- Tumanlı (Sebenoba) Hatay (Biraz ileride göreceğimiz gibi, “oba” adı taşıyan birçok köyün adı değiştirilirken, burada “oba” yaratılmış). Trabzon’dakişu iki köy de, ana Türk uruklarından olan “Karluk” larla ilgili olmalıdır. Ne yazık ki, bu isimler de yok edilmiştir:
- Karlıkhozemya (Akkaya) Trabzon
- Karlıkşumerya(Kar akaya) Trabzon.
Şu köy adları da, Eski Bulgar Türk’ü, Kuman ve Peçenek oymaklarının adını taşıyor:
- Çakan (Akarbaşı) Elâzığ (Çekoslovakya ve Macaristan topraklarındaki Kumanlar arasındaki bir oymağın adıdır.).
- Çirkini (Bahçeli) Erzurum
- Çirkin (Çaygören) Sivas (Đzmir’in bir köyünde oturan Çirkince oymağı halkı, misyonerlerin tesiri ile Hristiyanlığı kabul ettiğinden,Đstiklâl Harbinden sonra Yunanistan’a, gönderildi. Türkçe’den başka dil bilmiyorlardı. Hristiyanlaşan Türkler adlı kitabımızda izah ettik. Bu oymak, üç büyük uruktan birine, yahut da Oğuzlar’a mensup olabilir)
- Çongara (Övenler) Tekirdağ
- Çonkura (Asrnapmar) Samsun
- Çayçinge (Yeşilçay) Kütahya
- Çaykürt (Koşutdere) Sivas
- Çaykaraali (Karaali) Elâzığ
- Çaylar (Yeniköy) Sakarya
- Çineri (Yolveren) Siirt
- Çinezur (Çağdaş) Diyarbakır
- Çineçor (Çatalkaya) Erzurum
- Çine (Gökpınar) Burdur
- Pazarçur (Ortaklar) Erzurum
- Çorçun (Saraycık) Erzurum
- Moğoçor (Tathsu) Erzurum
- Karaçor(Oluklu) Adıyaman
- Salaçur (Kekikli) Erzurum
- Tarpaçur (Sarısaman) Bingöl
- Salaçor (Aksu) Erzurum
- Odunçor (Arakonak) Muş
- Çinaçor(Çatalkaya) Erzurum
- Çinezur(Çağdaş) Diyarbakır
- Buğdaçor (Damlaca) Erzincan
- Çorovan (Çakırbahçe) Tunceli
- Çoran (Damlaçimen) Amasya
- Çorca (Damlakuyu) Konya
- Çoru (Demirbeli) Afyon
- Çoruk (Erenköy) Trabzon
- Saraçor (Güllüce) Elâzığ
- Çorum (Gültepe) Hatay
- Çortlen (Güneyköy) Aydın
- Haytakomu (Aziziye) Erzurum (Hayta oymağı, Oğuzlar’a da mensup olabilir. Fakat, eski Bulgar Türklerine, hattâ Eftalit (Akhunlar) e mensup olması da ihtimal içindedir).
- Hortu (Demirözü) İçel
- Hortu (Sazgeçit) Konya
- Hortu (Nasrettinhoca) Eskişehir
- Aşağı hortokop (Kozağaç) Trabzon
- Ortahortokop (Ortaköy) Trabzon
- Yukarıhortokop (Yukarıköy) Trabzon
- Kilâthortokop (Đncesu) Trabzon – (Hortu-Horto oymağının, eski Bulgar Türklerine mensup olması çok muhtemeldir. Konya Ereğlisi’ndeki Bekdikler’in biroymağı Hortu idi. Kaynaklarda, Bekdikler de, eski Bulgar Türklerinden olarakgösteriliyor).
- Alakop (Gözcüler) Hatay
- Kalçık (Aydınpınar) Muş
- Kalman (Günlüce) Tunceli
- Kamanı (Boyalıtepe) Konya
- Kaman (Gündeğer) Gaziantep
- Kamana(Yamanlar) Kastamonu
- Kantara (Aydınkaya) Gaziantep
- Kantara (Balcılar) Adıyaman
- Kantara (Ceritler) Gaziantep – (Yukarıda gerçek Cerit adı yok edilirken, burada uydurması icat ediliyor)
- Karsala (Belenyaka) Manisa
- Karsanbay (Çatbaşı) Hatay
- Kazar (Akboğa) Elâzığ
- Kazer(Ballıbostan) Ağrı
- Kazeriz (Taşbaşı) Erzurum
- Keşan (Günbeli) Ağrı
- Körkes(Batman) Tunceli
- Kulfa (Yüksek) Diyarbakır
- Kürman. (Yelesen) Bingöl (Kuman oymaklarından birinin adı Kurman’dır)
- Macaköy (Akçam) Kastamonu
- Macara .(Alınyayla) Gümüşhane
- Macaran (Altınpınar) Erzurum
- Ulumaca (Çiçekyazı) Samsun
- Macera (Gökçebel) Trabzon
- Muşağa. (Kaşıklı) Bingöl
- Kadamut (Çatkaya) Samsun
- Kağmut (Ekincik) Sivas
- Orhana (Güleç) İçel
- Pursak (Küçükova) Kars
- Sabar (Ürürdü) Gaziantep
- Saladun (Balcılar) Diyarbakır (Kuman oymaklarından birinin adı da Salatın’dır. Aydın’ın Ortaklar nahiyesine bağlı Selâtin Köyü de bu oymak tarafından kurulmuş olmalıdır)
- Suvar (Yalnızçamlar) Bitlis (Suvar’ı “Yalnızçam’ın dibine.gömmek, affedilecek günah değildir. Suvarlar, İdil Bulgar Türklerinin, büyük boyudur. Hamidiye alaylarının üçünün kaymakamları (yarbayları), hep Suvaroğulları’dan seçiliyordu.
3 – Ünlü Kişilere Göre İsimlendirmeler :
(Bu bazen oymak adı ile de bir olabiliyor.)
- Aleyhan (Ulukonak) Aydın
- Almışka (Uluçayır) Gümüşhane
- Almus (Orhanbeyli) Tokat
- Armus (İnlice) Adıyaman (Tokat’ın Almus ilçesine bağlı olan ve adı Salkavakşekline sokulan Efte lif köyü bize ipucu verebilir. Köprülü’nün nazariyesine göre, Abdallar, Eftalitler’den yaniAkhunlar’dandır. Ogurlar,Hunlar’la karışınca“ka rış mış” (Bulgamış) manâsına gelen “Bulgar” adınıaldılar. Eski Türk Bulgarlarının boylarından olanVa rsaklar’dan bir ihtiyar,bize, kendilerinin “Abdallarla karışmış” olduğunu söylemişti. Bu noktada,Eftelit ile Almus/Almuş adınışöylece birleştirebiliriz:Đdil Bulgarlarının hanıAlmuş Han, Müslümanlığı kabul eden bir hükümdardı. Oradan, bazıĐdil Bulgarioymaklarının buralara geldiği açıkça görülüyor).
- Arman (Çakırsu) Malatya
- Arakil (Ardıçdibi) Bingöl
- Ereğil(Güzelyalı) Kocaeli
- Ardahan (Beykent) Malatya
- Asbuğa Tansuk (Asılbeylik ) İzmir
- Yukarıavşın (Yukarıkartallı) Erzurum
- Ayaz (Avcıtepe) Konya
- Balamur (Muratlı) Kütahya
- Bayrek (Özkaynak) Van
- Bolazar (Gümüşoluk) Sakarya
- Bozan( Bozön) İçel
- Erbasan (Eğribasan) Ankara (İsim değiştirilerek, eğrilik düzeltilmiş. Basmak ve bozmak, karşıdaki düşmanı, bozup dağıtmaktır)
- Balamur( Gündoğan) – Sivas
- Cicubey( Kaledibi) – Bolu
- Bildaçor (Kamışozü) Erzurum
- Demishan (Suçatağı) Ağrı
- Demizhan (Ünlendi) Kars
- Hubyar (Uzunbelen) Sivas
- Kaydalapa (Sarıçevre) Samsun
- Kekeralp (Irmaköy) Mardin
- Kerehan (Gökçekoru) Siirt
- Korkut (Yırca) Trabzon
- Korkudan (Ağılbağı) Trabzon
- Kösan (Köseler) Urfa
- Kürcan (Çelikli) Malatya
- Sulu (Dibekli) Bitlis
- Aşağısülemiş (Güvenli) Burdur
- Sürbehan (Telçeker) Ağrı
- Tomara (Arısu) Tokat
- Tamara (İnce-dere) Gümüşhane (Kuman prenseslerinden birinin adı Tamar idi).
- Terbile (Kırmatepe) Diyarbakır (Terbule, Peçenek veya Kuman adıdır).
- Varçın (Çakıl) Erzurum (Barçın adının bozulmuşşekli olabilir)
4 – Orta Asya ve Öteki Türk Dillerine ait kelimeler :
- Azakpur (Özdilek) Muş
- Becin (Mutluca) Muğla
- Bacin (Güven) Mardin (Zeki Velidi’ye göre, Becin’in aslı Barçm’dır. Orta-Asya’da Bar-çmlığkent vardı)
- Rucumbuharra (Onortak) Urfa
- Muhara (Örencik) Giresun
- Erbil (Koşuyolu) Mardin
- Hanikaharzem (Eroğlu) Mardin
- Hiva (Bahçeköy) Ağrı
- Hive (Derindere) Kars
- Hive (Erdal) Ağrı
- Hive( Sürügüden) Kars
- Hocantı( Derinçay) İçel
- Horasan (Dikmencik) Sivas
- Kazan (Kazlıgöl) Ağrı
- Kazkan (Gökçayır) Ağrı
- Kazgan (Kumluk) Diyarbakır
- Purut (Çukurayva) Kars
- Seyhan (Çayarası) Bitlis
- Seyhan (Derinsi) Adıyaman
- Seyhan (Korlu) Bingöl (Orta Asya’daki Seyhun Nehrinin adı, buraya Seyhan olarak gelmiştir).
- Taras (Ovayurt) Denizli
- Tarbazaraplar (Taşlıca) Sivas (Çocukları yaşamıyanlar, yeni doğan çocuklarına kötü adlar verirdi. Bunlardan biri de “Arap»” idi).
- Tarbas (Öğütlü) Gümüşhane
- Turfanda (Güneydam) Hatay
5 – Totemik İzler Taşıyan Köy Adları (Kültler ve Kutsal sayılanlar) :
- Arvana (Çamiakaya) Konya (dişi deveye verilen addır)
- Buğur(Derinsu) Mardin (Çift hörgüçlü damızlık erkek devenin adı Buğur’dur
- Yukarıçayan (Gülece) Diyarbakır
- Karaçiyan (Kocaköy) Van
- Birçiyan (Görçe) Adıyaman
- Tana (Ceylanlı) Bolu
- Danatepe (Çiftepmar) Ağrı
- Devekese (Ekinli) Sivas
- Doğan (Kayran) Kastamonu
- Doğancılar(Başören) Zonguldak
- Gömüşkan (Kapıkaya) Erzincan
- Đlanlı (Balkan) Tunceli
- YukarıĐnek (Güngören) Ağrı
- İnak (Aysaklı) Bingöl
- Karaca (Mutlu) Ağrı
- Keyik (Kapıkaya) Erzurum
- Kındız (Lâleli) Erzurum
- Kirinç (Değirmenler) Erzurum (Bir cins deveye Yörükler Kirinci derler)
- Koçu (Aktaş) Malatya
- Koçan (Göksu) Erzurum
- Koçkiri (Gümüşakar) Elâzığ
- Kömüştün (Arpayazı) Sivas
- Kömüs (Bozburun) Muş
- Büyükkömüşlük (Çaylı) Sivas (Kömüş, mandanın diğer adıdır)
- Kömüşfengi (Oyuktepe) Sivas
- Küçükkömüşlük (Yazılı) Sivas
- Köpeldi (Şahinler) Giresun
- Köpekli (Eliaçık) Diyarbakır
- Köstebek(Uluhan) Ankara (Türkçe isim atıldığı gibi, Han’ın manâsı da bozulmuş).
- Kurbaloğlu (Baloğlu) Erzincan
- Kurtiyan (Kapıkaya) Bitlis
- Kuzköy (Çınarlı) Çanakkale
- Kuzu (Doğuş) Mardin
- Leylekan (Uçankuş) Bitlis
- Lök (Morkaya) Artvin (Bir deve cinsi)
- Maya (Günbuldu) Ağrı (Buğra/Buğur’dan olma dişi deveye verilen addır. Göktürk kitabelerinde de geçmektedir)
- Meral (Gökpmar) Zonguldak (Maral, ceylan demektir)
- Kızılöküz (Akyayla) Kars
- Örek (Gözlüce) Siirt (At sürüsü demektir)
- Pars (Bağrıaçık) Van
- Sıçancık (Aylan) Urfa
- Sıçanköy (Oyuklu) Kars
- Sıçanuşağı (Kavacık) Malatya
- Sinekli (Düzköy) Rize
- Sunguru (Taşbulak) Erzurum
- Büyüksülüklü (Büyük kargalı) Urfa
- Tazı (Çeşmeli) Tokat
- Tilk (Gümeçbağlar) Elâzığ
- Tilkihan (Uzunköy) Adıyaman
- Tülük (İncili) Diyarbakır (Bir deve cinsi olan Tülü’nün bozulmuş şekli olabilir)
6 – Maddî Kültürümüzle ilgili Olan Köy Adları:
- Ağın (Gözecik) Sivas
- Ağın (Güneytepe) Afyon
- Aşağıağınsı (Kavakaltı) Elâzığ (Bazı Yörük oymakları, doğumdan sonra hayvanlarından aldıkları ilk süte “ağın” derler)
- Bişiköy (Erginler) Van (Bir çeşit çöreğe, “bişi” denir)
- Ekrek (Çilligöl) Erzincan
- Şirziekreği (Dallıca) Erzincan
- Ekrek (Demirciler) Erzurum (Demirci oymağının adı da,uydurmalara karışmış)
- Akrak (Demirkapı) Muş
- Ekrek (Derinöz) Kars (Koyunların gölgelendiği yerin adıdır)
- Hıdıranlıkantarma (Yolboyu) Kahramanmaraş (Kantarma, atın gemidir)
- Kabakköy (Denizgören) Rize
- Kanyaş (Güvenlik) Giresun (Aydın taraflarında bir ot türüne kanyaşı. denir)
- Kavak (Buğdaylı) Balıkesir
- Kelek (Yücebağ) Mardin
- Kerege (Akçayazı) Erzincan
- Kergâh (Delikavak) Elâzığ (Kubbeşeklindeki çadırın ağaç kısmı)
- Büyükkımılı (Büyükdurduran) Kars
- Kınılı (Ortabiçen) Kars (buğdaylara musallat olan bir böceğin adı)
- Kımıza (Sütlüce) Tokat
- Kotanan (Çiçekli) Muş
- Kotanı (Demirçay) Ordu (Kolan, bir çeşit çift sürme aracıdır. Caferoğlu’nun bu konuda bir incelemesi vardır)
- Kotan (Taşlı) Sivas
- Kotanı (Taşlıca) Tokat
- Kovanı (Güvenlik) TokatKurut (Eşmepınar) Kars (Kurut, çökelek cinsinden bir peynirin adıdır)
- Süpürge (Akbudak) Gaziantep
- Tagar (Ormanyolu) Tunceli (Büyük çuvallara verilen addır)
- Tanbura (Güzelyurt) Erzurum
- Yukarıtezene (Yukarıalıçlı) Gümüşhane
- Aşağıtezene (Aşağıalıçlı) Gümüşhane (Sazın mızrabına “tezene” denir)
7 – Manâ ve Mefhumların Karıştırılmasına Yol Açan Değiştirmeler :
- Akın (Akin) Ankara
- Akhasan (Ongun) Van (Totem manâsına gelen Ongun’u yersiz kullanmışlar)
- Aşağıdecde (Tarhan) Malatya (Tarhan,burada da yersiz kullanılmış)
- Gödene (Menteşbey) Antalya (Menteş’in manâsı da karıştırılmış)
- Kadıncık (Kadıncı) Kastamonu
- Karahan (Dağbaşı) Urfa
- Karahan (Oğuzlar) Diyarbakır (Bir, önceki köy adında “Karahan” yok edilirken, burada da «Oğuzlar»la karşılanmış. Hem Oğuzlar, hem Karahan karıştırılmış)
- Karaisa (Dulkadirli) Kırşehir
- Karşıyaka (Dulkadirli) Kırşehir
- Yarımkale (Dulkadirli) Kırşehir (Duldakirli’nin gerçeği ile, uydurması ayrıt edilemez hale gelmiş)
- Kozcağız (Koçcağız) Adana
- Özbey (Özbek) Çanakkale
- Özbek( Özbey) İzmir
- Kürtmusa ( Özbek) İçel
- Telsakan (Özbek) Mardin (Tersakan, Orta Asya’da bir yer adıdır)
- Soğanlıöyük (Soğanlıyürük) Zonguldak (Höyük, Yörük olmuş)
- Tatlıkuyu (Akbaş) Konya
- Gayseri( Akbaş) – Yozgat
- Günyeağbaşı (Akbaş) Zonguldak (Akbaş, eski bir Türk oymağıdır. Buradakiler ise, uydurmadır). Bundan başka, birçok «Yörük» adlı köyü de ”Yürük” şekline getirmişler. İkisinin manâsı tamamen farklıdır.
Son olarak, birkaç misalle yersiz değiştirmelere işaret edeceğiz:
- Baksi (Bayraktar) Gümüşhane (Baksı, kam’ların, samanların adı)
- Batırgiz (Kutlu) Mardin (Batır/Kahraman kız demektir)
- Batırhan (Kuyubaşı) Hatay
- Canakız (Kuşburnu) Ağrı
- Evreni (Altıkonak) Erzurum
- Pağnikevranbeyi (Budak) Malatya
- Evrenye (Gemiciler) Kastamonu
- Evran (Yağcılar) Muş
- Fars (Ürünveren) Bitlis
Yorumlar
“372) Türk Yer Adlarının Uygunsuz Değiştirilmesi” yazisina 2 Yorum yapilmis
Yorum yap
Bu isim değiştirmelerinden ne yazık ki İzmir de nasibini almıştır. Karşıyaka’dan Menemen’e giderken bilindiği gibi Harmandalı köyü, Ulucak ve Miralem vardır. Bunlar 16-17.yy’da gelen Türkmen boylarının köyleridir. Ulucak önceleri Uluocak iken, iki sesli harften biri düşmüş ve Ulucak olmuştur. Kökenini kaybetmemiştir; ne yazık ki son dönemde Ulucak adı Ulukent’e devşirilmiş ve Ocak’la ilgisi kesilmiştir. Artık Ulukent’in Uluocak’tan gelmiş olduğunu anlamak olanaksızdır.
Derhal herkesin ismi iade edilmeli. Türklere ait geleneksel isimler yerli yerinde durmalı. Gündelik heveslerle yapılan bu türden değişiklikler asla tasvip edilemez…
27.11.2018