17) Divanü Lügati’t Türk’te Vahşi Hayvanlarla İlgili Kelimeler ve Terimler
Yayin Tarihi 7 Mart, 2017
Kategori KAŞGARLI MAHMUD VE DİVANÜ LÜGATİ'T TÜRK
DİVANÜ LUGATİ’T-TÜRK’TE VAHŞİ HAYVANLARLA İLGİLİ KELİMELER VE TERİMLER
Türklerin 11. yüzyılda vahşi hayvanlar için kullandıkları pek çok kelime ve terim, Kâşgarlı Mahmud tarafından yazılmış olan Divanü Lugati’t-Türk’te kaydedilmiştir. Bu eserde hem omurgasız hem omurgalı hayvanların adları mevcuttur. Omurgalılar arasında balıklar, iki yaşamlılar ya da amfibiler, sürüngenler, kuşlar ve memeliler gibi çeşitli hayvanlar için kullanılan adlar, bu sözlükte kaydedilmiştir. Sözlükte hayvanların cinsiyete, renklere ve yaşa göre özelliklerini belirten terimler bulunmaktadır. Eserin hayvanların organları ve yaşadıkları yerler ile hayvanların davranışlarını anlatan pek çok kelimeyi barındırdığı görülmektedir. Vahşi hayvanların günlük hayatta kullanımıyla ilgili kelimeler de sözlükte yer almaktadır. Bu konudaki örneklerde görüldüğü üzere bu dönemde Türkler, vahşi hayvanların çeşitli organlarını gündelik hayatlarında, vahşi hayvan adlarını da kişi adlarında, unvanlarda, yer adlarında ve gök cisimlerinde kullanmışlardır. Vahşi hayvanların ayrıca dönemin atasözlerinde, deyimlerinde ve şiirlerinde öge olarak yer aldıkları görülmektedir.
Hayrettin İhsan ERKOÇ
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2015 Güz (23), 177-208
— Vahşi Hayvanlar için Kullanılan Kelimeler
— Omurgasızlar
— Omurgalılar
— İki Yaşamlılar (Amfibiler)
— Sürüngenler
— Kuşlar
— MemelilerHayvanların Özellikleriyle İlgili Terimler
— Cinsiyete Göre Özellikler
— Renklere Göre Özellikler
— Yaşa Göre Özellikler
— Hayvanların Organları ve Yaşadıkları Yerler için Kullanılan Kelimeler
— Hayvanların Davranışlarını Anlatan Kelimeler
— Vahşi Hayvanların Günlük Hayatta Kullanımı
— Vahşi Hayvanların Organlarının Kullanımı
— Vahşi Hayvan Adlarının Kişi Adlarında, Unvanlarda, Yer Adlarında ve Gök Cisimlerinde Kullanımı
— Vahşi Hayvanların Atasözlerinde, Deyimlerde ve Şiirlerde Kullanımı
Araştırma yazısı dosya(pdf) halinde sunulmuştur: 461-1175-1-SM
Yorumlar
Yorum yap