923) DÜNYANIN EN BÜYÜK TOPRAK CAMİSİ: “DJENNE CAMİSİ”

Yayin Tarihi 28 Temmuz, 2011
Kategori BASIN-YAYIN

Dünyanın en büyük toprak camii

Djenne Büyük Cami’si dünyanın en büyük kerpiçten yapılmış ve birçok mimar tarafından Sahel-Sudenez mimarisinin en büyük başarılarından biri olarak adlandırılmış olan, İslami mimarinin de en gözde örneklerinden birisi olarak kabul edilen bir sembol olarak Mali’yi tanıtmaya devam ediyor.

Bir sembol

Djenne Büyük Cami’si Mali’nin Bani Nehri’nin taşkın yatağında kurulmuş Djenne şehrinde, hem şehrin hem de ülkenin bir sembolü olarak inşa edilmiştir. Bu bölgedeki ilk cami 13. yüzyılda yapıldı fakat günümüzdeki Büyük Cami’nin güncel hali 1907’de inşa edildi. Büyük Cami, djenne halkı için bir merkez olmasının yanı sıra Afrika’nın da en önemli sembollerinden biri olarak kabul edilir.1988’de UNESCO tarafından djenne şehrinin neredeyse tamamı, özellikle de bu görkemli toprak yapıdan dolayı Dünya Mirası Sitesi olarak listeye alındı.

Tarih

Büyük Cami, alışılmışın dışında Batı Afrika’daki diğer camilerin aksine ilk olarak kutsal kabul edilen bir mekâna değil, aslında bir saray olarak inşası düşünülmüş bir yere kuruldu. Aynı bölgedeki diğer camiler koni biçiminde, toprak tuğladan yapılma ya da sarmal şeklinde ataların koruyucu ruhlarını temsil etmeleri için inşa edilmişlerdi. Labelle Prussin gibi bazı İslam Mimarisi akademisyenleri bu koni biçimli sarmal yapıların Mali’deki neredeyse bütün camiler için bir ortak yön olduğuna inanırlar. Büyük Cami ise bu örneklerin en gözde temsilcisi olarak adlandırılır.

Bu bölge, djenne geçmişte Mali ve Songai İmparatorluklarının büyük şehirlerinden biri olarak doğmadan önce orijinal yapının 1240’ta Koi Kuboro tarafından inşa edilmesinden bu yana sürekli olarak bir cami mekânı olarak kullanıldı. Tukulor Savaşı’nda djenne şehrini işgal eden Amado Lobbo 1834’te caminin yıkılması emrini verdi. Lobbo, bir saraydan modifiye edilen orijinal yapının çokça masraflı olduğunu ve israfa yol açtığını iddia etmişti. Orijinal yapının bugün korunan tek kısmı yerel liderlerin mezarlarını içinde barındıran bölümdür. Orijinal yapının yeniden inşası 1896 yılında tamamlandı ama o da bugünkü yapıya yol götürülmesi için sonradan yeniden yıkıldı. Bugünkü yapının inşası 1906 yılında başladı ve muhtemelen 1907 ya da 1909’da tamamlandı. Caminin inşası bir duvar ustası ve aynı zamanda djenne şehrinin reisi olan İsmail Traore’nin gözetim ve rehberliğinde yapıldı. O zamanlar, djenne Fransa’nın Batı Afrika sömürgelerinden birinin bir parçasıydı ve Fransızlar muhtemelen caminin ve yakınlarında yer alan medresenin inşası için politik ve ekonomik destek verdiler. Orijinal cami Ortaçağ boyunca Afrika’da İslam’ın öğretildiği en önemli mekânlardan biri olarak öncülük etti. Binlerce öğrenci djenne medreselerine gelerek buralarda Kur’an eğitimi aldı.

Malideki birçok camiye elektrik ve su tesisatı sonraları eklendi. Bazı durumlarda, yapıların orijinal yüzeyleri aşındırıldı, yok edildi ve böylece tarihsel görünümleri de hasar gördü. Hatta bazı durumlarda bu tarihi eserlerin yapısal bütünlükleri bile tehlikeye atıldı. djenne Büyük Cami’sine ses sistemi kurulurken, djenne halkı modernleştirme adına caminin tarihi bütünlüğünün bozulmasına karşı çıktı ve şiddetli bir muhalefet sergiledi. Birçok tarihi korumaya çalışan aktivist de halkın tarihi yapıya sahip çıkmasını, korumacı bir tavır takınmasını övdü ve Büyük Cami’nin 1990’lardaki inşasıyla ciddi bir biçimde ilgilendi.

MİLLİ GAZETE

Djenne Cami, temeli 1280’de atılan ama bugünkü haline 1907’de ulaşılmış olan, Mali’de Bani Nehri kıyısında kurulu dünyanın en büyük kerpiç camii…

Djenne Büyük Camii dünyanın en büyük kerpiçten yapılmış ve birçok mimar için Sahel-Sudenez mimarisinin en büyük başarılarından biri.

Djenne Büyük Cami’si, Mali’nin Bani Nehri’nin taşkın yatağında kurulmuş Djenne şehrinde, hem şehrin hem de ülkenin bir sembolü olarak inşa edilmiş.

Bu bölgedeki ilk cami 13. yüzyılda yapıldı fakat günümüzdeki Büyük Cami’nin güncel hali 1907’de inşa edildi. Büyük Cami, Djenne halkı için bir merkez olmasının yanı sıra Afrika’nın da en önemli sembollerinden biri olarak kabul edilir.

Her sene yağmur mevsiminden sonra dört bin gönüllü çok büyük bir bölümü yağmurda eriyen Djenne Camii’ni yeniden inşa ediyor.

1988’de UNESCO tarafından Djenne şehrinin neredeyse tamamı, özellikle de bu görkemli toprak yapıdan dolayı Dünya Mirası Sitesi olarak listeye alındı.

Caminin, önü şehrin en büyük meydanı. Burada, her hafta pazartesi günleri kurulan pazar görülmeğe değer. Kara ve nehir yoluyla, akın akın gelen pazarcı ve müşterilerin gök kuşağının tüm renklerini taşıyan giysileri göz kamaştırıyor.

DÜNYA BÜLTENİ