967) Vietnam Savaşı: Büyük Hezimet

Yayin Tarihi 29 Eylül, 2018 
Kategori KATEGORİLENMEMİŞ

Vietnam Savaşı: Büyük Hezimet

——————————————————————————-

Hepimiz az yada çok Vietnam savaşını duymuşuzdur. ABD’nin büyük bir hezimete uğrayarak yenildiği bir savaş olarak bahsedilir. Televizyondan ve internetten gördüğümüz resimler ve videolar bize bu savaşın ne kadar kanlı ve korkunç bir savaş olduğunu göstermiştir. Peki hiç düşündünüz mü Vietnamlıların günümüzde de süper güç olmayı sürdüren ABD yi ülkelerinden tamamen atabilmek için ne tür bedeller ödediğini?

Vietnam Savaşı, dünya savaş tarihine öyle büyük bir iz bırakmıştır ki günümüz Ortadoğu bataklığını bile anlamak istiyorsak Vietnam Savaşına da bakmamız gerekecektir. Peki nasıl oluyor da 42 yıl önce bitmiş bir savaşın etkileri günümüze kadar uzanabiliyor? Elbette ki bu doğrudan bir etki şeklinde değil dolaylı olmuştur. İşte bu yazımda Vietnam savaşının kısa bir özetini yapıp sonuçları üzerinde duracağız.

Öncelikle konuya girmeden şunu belirtmeliyim ki, tarihi olayları değerlendirirken yaptığımız en büyük hatalardan biri olayların tamamının zamanın akışı içerisinde neden-sonuç ilişkisine bağlı olarak geliştiğini unutup veya göz ardı edip olayları günümüz şartlarına göre değerlendirmemizdir. Bu, tarih biliminin ilkesine aykırıdır. Eğer tarihi olayları tarafsız bir şekilde ve o günün şartlarına uygun olarak değerlendirmezsek neden-sonuç ilişkilerinin birbiriyle olan bağlantısı kopacaktır. Bunun sonucunda da yaşadığımız şuan ki zamanı ve olayları açıklayamaz hale geliriz ki bu da istenmeyen bir durumdur.

Savaşın sonuçları üzerinde duracağız. Fakat yine de savaşın şiddetini anlamak için komünist Vietnam ın, bildiğimiz Vietnam gerillalarının lideri Ho Şi Minh‘e kulak verelim:

“Tüfeği olanlar tüfekleri, kılıçları olanlar kılıçları, kılıçları olmayanlar küçük çapa ya da sopalarıyla savaştı. Her mezra ve cadde birer kale, her insan bir savaşçı, her parti hücresi bir kurmay heyeti gibiydi. Zafer, çok büyük bedellerle 13 milyon şehit, yüzbinlerce yaralı ve sakatla kazanıldı.” Bu bize savaşı ilk ağızdan gayet iyi özetliyor.

VİETNAM

 

Resmi adı Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti’dir. Konum olarak Güneydoğu Asya’da ve Çin-Hindi Yarımadasının doğusunda bulunur.

Vietnam savaşı 1945’te başlamış ve 1975’te sona ermiştir. Aralıksız 30 yıl süren bu savaşta ABD son 10 yıla doğrudan dahil olmuştur. İlk 20 yıl Fransa ve birazda Japonların dahil olduğu kısımdır. Biz ABD’nin dahil olduğu yıllara bakacağız.

Bildiğiniz gibi İkinci Dünya Savaşı’nın 1945’te sona ermesiyle beraber dünyada bir Sovyet yayılmacılığı baş gösterdi. Bunu durdurmak isteyen ABD, ilk olarak 1949’da NATO‘yu, 1954’te Balkan ittifakını ve en sonunda SSCB’yi çevreleme politikasının Uzak Doğu ayağı olan SEATO(Güneydoğu Asya Antlaşması Teşkilatı)‘yu kurdu. Bu şekilde SSCB her alandan çevrelenmiş oluyordu. Ancak 1954’te komünist lider Ho Şi Minh liderliğindeki komünist güçler 1954 yılında Vietnam da Fransızları bozguna uğrattılar. Yapılan anlaşmalarla Vietnam, komünist Kuzey ve ABD yanlısı Güney olmak üzere ikiye bölündü. Kalıcı bir çözüm ve anlaşma sağlanamadığı için beş yıl içinde komünistler Güneye karşı gerilla savaşı başlattılar. Bu şekilde ABD, Vietnam savaşına dahil olmuş oldu.

Savaş Başlıyor…

Öncelikle savaşın büyüklüğünü anlayabilmemiz için savaşa dahil olan devletlerin güçlerine bakalım:

ABD ve Güney Vietnam‘ın başını çektiği batılı devletler; 1 milyon 830 bin,

SSCB ve Çin’in başını çektiği Doğu Bloku Ülkeleri (Ağırlıklı Kuzey Vietnam); 461 bin

Mart 1965’te ABD kara kuvvetlerine bağlı birlikler Güneye ayak bastılar. 1968 yılında Güney Vietnam’daki ABD askerlerinin sayısı 536 bine ulaştı.

Burada dikkat çeken nokta bu savaşın büyük bir vahşet içerisinde geçmiş olmasıdır. Öyle ki ABD ağır bombardıman uçakları B-52’ler 1972 yılında altı ay boyunca Kuzey Vietnam’a 400.000 ton kadar bomba yağdırmışlardır. Ayrıca Kuzeyli komünistler ile ABD askelerinin birbirlerinden esir aldıkları askerlere uyguladıkları akla hayale gelmeyecek işkenceler de cabası.

Operasyon Linebacker II, Aralık 1972

Elbette bu savaşın dünyada özellikle ABD halkı üzerinde derin bir etkisi olmuştur. Televizyonunda evlere girmesiyle, savaş görüntüleri ABD halkı üzerinde derin etkiler bırakmış ve savaşa karşı kitlesel gösteriler başlamıştır. ABD’nin savaştan dolayı bütçe açığı vermesiyle beraber ve daha birçok nedenin birikmesinden kaynaklı olarak 27 Ocak 1973’te Paris’te bir ateşkes antlaşması imzalanmıştır. Bu şekilde ABD yenilgiyi kabul ederek Vietnam’dan çekilmiş oldu. Fakat sonraki 2 yılda Güney Vietnam ile savaş, Halk ordusunun 30 Nisan 1975’te Saygon’u ele geçirmesiyle sona erdi.

 Savaşın Sonuçları

Öncelikle tarafların kayıplarını verelim:

ABD ve Batılı ülkeler;

-Güney Vietnam: 300 bin ölü, 1 milyon 700 bin yaralı

-ABD: 60 bin ölü, 300 bin yaralı, 1.500 kayıp

-Güney Kore: 5 bin ölü, 3 bin yaralı

Laos Krallığı: 30 bin ölü.

SSCB ve Doğu Bloku ülkeleri;

Kuzey Vietnam: 1 milyon 176 bin ölü/kayıp, 600 bin yaralı,

Çin halk Cumhuriyeti: 1.446 ölü, 4.200 yaralı

SSCB: 16 ölü.

 

Bütün bunların haricinde;

Vietnamlı sivil ölü sayısı ( her iki taraftan): 2 milyon.

Kamboçyalı sivil ölü sayısı: 1 milyon,

Laoslu sivil ölü sayısı: 50 bin.

ABD’nin 50.000 in üzerinde askeri öldü ve binlercesi yaralandı veya kayboldu. Vietnam’ın kaybı ise korkunç seviyelerde olmuştur. Vietnam topraklarının 3’te 1’i yoğun bombardımanlar yüzünden kullanılamaz hale geldi. Ancak bütün bu sonuçlara rağmen Vietnam, savaştan galip ayrıldı. Fakat bu savaşın en ilginç sonuçlarından biri savaş bitip, ABD askerleri evlerine döndükten sonra da savaşın travmasından kurtulamayan 50.000 den fazla ABD askerinin daha yaşamlarına düşman kurşunuyla değil de kendi elleriyle son vermesi olmuştur. Aslında bu savaşın sonuçlarının belkide en önemli sonuçlarından biridir.

Genel anlamda dünyadaki savaşların insan psikolojisi üzerindeki etkilerine hiç değinilmiyor. Onun yerine kaç asker öldü kaç asker yaralandı şeklinde bir değerlendirme yapılıyor. Sanki savaşan insan değil de robotmuş gibi.

…

ABD nin Vietnam’dan çıkardığı dersler:

Dünya tarihindeki bütün savaşlar az veya çok insanlığın geleceği üzerinde belirleyici olmuştur. Buna en büyük örneklerden biri Vietnam savaşıdır.

ABD bu savaştan yenilmiş olarak ayrıldı. Ve prestiji sarsıldı. O kadar ki bunun etkilerini Hollywood filmlerinde de görebiliyoruz. Hepimizin az çok bildiği Rambo filmi buna bir örnektir. ABD bu savaşın etkisinden 1991 Körfez Savaşı’yla kurtulabilmiştir.

ABD’nin bu yenilgiden çıkardığı en önemli iki ders ise;

-Ucu açık savaşlara girilmeyecek (süresi belli olmayan),

-Savaşlara gerekmedikçe doğrudan ABD askeri gönderilmeyecek.

Peki ABD’nin bu kararlarının günümüzle bağlantısı nedir?

Bildiğiniz gibi Suriye de bir savaş yaşanıyor ve ağzımızdan düşmeyen IŞİD, El Nusra, PYD gibi terör gruplarının Neden ve hangi amaç için kurulduğu sorusuna şöyle cevap verebiliriz: ABD işgal etmek istediği ülkeleri doğrudan kendi ordusuyla değil de bu saydığım terör örgütlerini kullanarak istila etmeye çalışıyor ve bunada “Arap Baharı” adını veriyor. Aslında bunun adı “ABD Baharı” dır.

Mehmet Fehmi Karadağ

https://www.stratejikortak.com/2017/01/vietnam-savasi-buyuk-hezimet.html

Paylaş:

Yorumlar

Yorum yap