941) Atatürk Dönemi ve Öncesinde Olimpiyat Tarihimiz
Yayin Tarihi 10 Ağustos, 2016
Kategori ATATÜRK, TÜRK DÜNYASI
Atatürk Dönemi ve Öncesinde
Olimpiyat Tarihimiz
———————————————————————-
İlk olimpiyat 1896 yılında Atina’da gerçekleşmiştir. Yunanlıların bütün olimpiyat oyunlarının Atina’da yapılmasını istemesi Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından ret edilmiş 1900 yılındaki olimpiyat oyunları Paris’te olmuştur. 1904 yılındaki olimpiyat oyunları ise ABD’nin St. Louis kentinde yapılmıştır.
1906 yılında Atina’da “Ara olimpiyat Oyunları” düzenlenmiştir. Osmanlı Devleti ilk defa bu olimpiyat oyunlarına katılmıştır. Osmanlı sporcuları; 1 Ermeni, 10 İngiliz, 18 Rum, 1 Musevi olmak üzere 30 sporcudan temsil edilmiştir. Osmanlı sporcusu Yorgo Aliprantis adlı jimnastikçi 10 metrelik ipe tırmanma yarışmasında, 11.4 saniyelik derecesiyle dünya rekoru kırarak birincilik kürsüsüne çıkmıştır. Aliprantis’in bu rekoru, ipe tırmanma yarışının ertesi yıl olimpiyat sporu kategorisinden çıkartılmasından dolayı günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.
1908 yılında 2. Meşrutiyet’in ilanından sonra, Selim Sırrı (Tarcan) Bey’in öncülüğünde Osmanlı Milli Olimpiyat Cemiyeti kurulmuştur. Osmanlı Devleti’ni olimpiyatlarda gayri resmi de olsa ilk kez 1908 Londra Olimpiyatları’na özel davetli olarak katılan Galatasaray Lisesi öğrencilerinden Jimnastikçi Aleko Mulos temsil etmiştir.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi Stockholm’de 1912 yılında düzenlenecek V. Olimpiyat Oyunları’na Osmanlı Devleti’ni de davet etmiştir. Selim Sırrı Bey dönemin gazetelerine ilan vererek katılım için sporculara çağrıda bulunmuştur. Ancak devletin içinde bulunduğu ekonomik güçlükler nedeniyle hazineden olimpiyatlar için ödenek verilememesi ve sporcuların kendi harcamalarını kendilerinin karşılayacak olmasından dolayı beklenen ilgi olmamıştır. Sadece Vahram Papazyan ve Mıgırdiç Mıgıryan adlı Ermeni asıllı iki sporcu başvurmuş ve bu atletler kendi paralarıyla Osmanlı Milli Olimpiyat Cemiyeti ve Selim Sırrı Bey’in desteğiyle İsveç’te Osmanlı Devleti’ni temsil etmişlerdir.
Osmanlı Devleti, l. Dünya Savaşının sorumlularından olduğu sebebi ile 1920 olimpiyat oyunlarına davet edilmemiştir.
1924 yılında Paris’te düzenlenen Vlll. Olimpiyat Oyunlarına yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’de davet edilmiştir. Savaştan yeni çıkmış, sıkıntılar içinde olan Devletimizin bu oyunlara katılması maddi imkansızlıklar yüzünden mümkün görünmüyordu. Ancak Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, her türlü yoksunluğa rağmen olimpiyatlara katılmayı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin tanınması yönünden önemsemiş ve teşvik etmiştir.
1924 olimpiyat oyunlarının önemli başka bir yönüde şudur:
Osmanlı Devleti döneminde oyunlara katılan sporcular, gayri Müslimlerden oluşurken, Türkiye Cumhuriyeti döneminde 1924 Olimpiyatları’na katılan 4 atlet, 1 halter, 1 eskrim, 5 güreş ve 18 futbol sporcusu, Türk gençlerinden oluşmaktaydı.
Türk Sporcuların adları:
Rauf Hasağası (Atletizm)
Şekip Engineri (Atletizm)
Muhammed Burhan (Atletizm)
Ömer Besim Koşalay (Atletizm)
Fuat Balkan (Eskrim)
Mazhar Çakın (Güreş)
Fuat Akbaş (Güreş)
Dürrü Sade (Güreş)
Tayyar Yalaz (Güreş)
Seyfi Cenap Berksoy (Güreş)
Cemal Erçman (Halter)
Nedim Kaleci (Futbolcu)
Cafer Çağatay (Futbolcu)
Ali Gençay (Futbolcu)
Kadri Göktulga (Futbolcu)
İsmet Uluğ (Futbolcu)
Nihat Bekdik (Futbolcu)
Mehmet Leblebi (Futbolcu)
Alaattin Baydar (Futbolcu)
Zeki Rıza Sporel (Futbolcu)
Bekir Refet (Futbolcu)
Bedri Gürsoy (Futbolcu)
Hamit Akbay (Futbolcu)
Kamil Rona (Futbolcu)
Hamit Arslan (Futbolcu)
Kemal Rıfat Kalpakçıoğlu (Futbolcu)
Sabih Arca (Futbolcu)
İbrahim Kelle (Futbolcu)
Kemal Ruhi (Futbolcu)
1928 oyunlarına da katılan Türkiye, 1932 ABD’nin Kaliforniya eyaletinde düzenlenen oyunlara yolun uzunluğu ve masraflar yüzünden katılmamıştır.
1936 Olimpiyatları’na 2’si kadın 60 sporcuyla katılan Türkiye, ilk kez bir olimpiyatta Türk kadın sporcularla da yer almış oldu. Türkiye, olimpiyat tarihinin ilk madalyalarını 1936 Olimpiyatları’nda elde etti. Türkiye’nin Olimpiyat Oyunları tarihinde şeref kürsüsüne çıkan ilk Türk sporcusu serbest güreş 79 kg’da bronz madalya kazanan Mersinli Ahmet Kireççi oldu. Onun ardından grekoromen 61 kg’da Yaşar Erkan altın madalyanın sahibi oldu. Türkiye, kazandığı 2 madalyayla Olimpiyatları 19. sırada tamamladı..
Türk sporunun gelişmesinde emeği bulunanları rahmet ve saygı ile anar, tüm sporcularımıza uluslararası yarışmalarda başarılar dileriz.
YILMAZ KARAHAN
Kaynak:
1) Vikipedi
2) Doç. Dr. Nuray Özdemir’in makalesi
Geniş bilgi için sayın Nuray Özdemir’in makalesi dosya(pdf) halinde sunulmuştur: 19224
Yorumlar
Yorum yap