619) RUSYA, ÇERKESLERİN DOĞU ANADOLU’YA VE RUMELİ’YE YERLEŞMESİNİ İSTEMEDİ
Yayin Tarihi 19 Temmuz, 2012
Kategori TÜRK DÜNYASI
Rusya, Çerkeslerin Doğu Anadolu’ya
yerleşmesini istemedi
Ruslar Kuzey Kafkasya’da kalıcı olmanın zor olduğunu anlamışlar ve Bu nedenle insanlık dışı uygulamalarla etnik yapıyı değiştirmişler ve çok yüksek miktarda askeri gücü bölgeye yerleştirmişlerdi
Rusların baskısı ile Kafkasya’dan göç etmek zorunda kalan başta Çerkesler olmak üzere Müslüman Kafkasya halkları Osmanlı Devleti tarafından Anadolu’nun iç kısımlarına ve güney bölgelere iskan edilmişlerdi. Peki, neden Anadolu’nun doğusu tercih edilmemişti? Bu sorunun cevabını aramadan önce isterseniz Kafkasya göçlerine bir göz atalım.
KAFKASYA GÖÇLERİ
Rusya Şeyh Şamil’in 1859 yılında teslim olması ile uzun uğraşlar sonunda Kafkasya direnişini kırmayı başarmıştı. Rusya’nın asıl amacı bölgede kalıcı hakimiyet sağlamaktı. Hazırlanan plan bölgenin etnik yapısının değiştirilmesi esasına dayanıyordu. Etnik yapının değiştirilmesi için her türlü askeri teçhizatla donatılan Rus Kossak köylüleri iskan amacıyla bölgeye sevk edilirken burada yaşayan halkların gösterilen yerlere göç etmesi isteniyordu. Göç olgusu ile karşılaşan ilk Kafkasya yerli halkı Abaza ve Adigeler oldu. Çerkes halklarının(Abzekh, Şapsığ, Natuhay ve Ubıh toplulukları ile Abazinler) nerdeyse tamamı en şiddetli direnişi gösterdikleri için sürgün edildiler.
Ruslar baskı ve terör yolunu kullanarak göç etmek zorunda bıraktıkları Müslüman Kafkasya halklarını kendi gösterdikleri Rus topraklarına yerleşmelerini zorla Hıristiyanlaştırılacakları, halifeye karşı savaştırılacakları gibi çeşitli söylentiler yayarak engelliyor, mecburi göç istikameti olarak Osmanlı Devletine yönlendiriyorlardı. Rus tarihçi Fadayev bu göçün nedeni ile ilgili olarak 1865’te şöyle diyordu.”Çerkes toprakları devlete lazımdı, onların kendilerine ise hiç gerek yoktu.”
Osmanlı Devleti’nin ise Rusları durdurabilecek güçten yoksun olduğu hesaba katılırsa tek yapabileceği şey göçmenlere sahip çıkmaktı. 1858 yılında başlatılan göç 1864 yılında Şapsığ ve Ubıhların direnişinin de kırılması ile Rusların tamamen bölgeye hakim olması ile doruk noktasına ulaştı.1858-1866 döneminde tahmini 2 milyona yakın Kafkasyalı çok kötü şartlarda Anadoluya göç etti. Göçmenlerin tahmini %25’i açlık ve olumsuz sağlık şartları nedeniyle hayatını kaybetti. İkinci büyük göç dalgası ise 93 harbi sonrası yaşanmıştır.
BU ZULÜM KARŞISINDA AVRUPA NE YAPTI?
Kendilerini medeni dünyanın insan hakları savunucu olarak lanse eden Batı’nın başta İngiltere olmak üzere büyük devletleri Rusya kaynaklı bu büyük insanlık dramını görmediler, işitmediler. Halbuki aynı tarihlerde sahte ajitasyonlar yoluyla kamuoyunu yönlendirip Osmanlı Devleti içerisinde Müslümanlardan daha ayrıcalıklı bir konumda yaşayan Rum, Ermeni, Sırp, Bulgar, Romen gibi Hırıstiyanlar için dünyayı ayağa kaldırıyorlardı. Aslında bu tarihlerde İngiltere başbakanlığı yapan Lord Gladstone Batının Müslümanlara bakışını çok güzel özetliyordu. Ona göre Dünyanın medenileşmesi için Kur’an-ı Kerim yeryüzünden silinmeli bütün dünya Hıristiyan olmalıydı. Yani modern dünyada Müslümanlara yer yoktu.
NEDEN GÖÇMENLER ANADOLU’NUN DOĞUSUNA YERLEŞTİRİLMEDİ?
Osmanlı Devleti göç ile ortaya çıkacak sorunlar için 1860 yılında Trabzon valisi başkanlığında İdare-i Umumiyye-i Muhacirun Komisyonunu kurdu. Göçmenlerin yerleştirilmesi aşamasını Ruslar dikkatle takip ettiler. Hatta göçmenlerin yerleştirileceği yerler konusunda sürekli önerilerde bulunuyorlardı. Bu öneriler 93 harbi öncesi ve sonrası baskıya dönüştü. Hatta 1876 Tersane Konferansı kararlarına Rumeli’ye yerleşimin durdurulması ve de önceden buraya yerleştirilen Kafkas göçmenlerinin iç bölgelere kaydırılması ile ilgili karar alınmasını sağladılar. Rusların amacı Çerkeslerin Rus sınırından uzak bölgelere yerleştirilmelerini sağlamaktı. Peki Rusları endişelendiren ve böyle bir istekte bulunmalarına yol açan neden ne olabilirdi?
Kuzey Kafkasya’ya uzun ve zorlu bir uğraş sonunda ele geçiren Ruslar burada kalıcı olmanın daha zor olduğunu öğrenmişlerdi. Bu nedenle insanlık dışı uygulamalarla etnik yapıyı değiştirmişler ve çok yüksek miktarda askeri gücü bölgeye yerleştirmişlerdir. Fakat zorla vatanlarından göç ettirmek zorunda bıraktıkları Kafkasyalı Müslümanların sınırlara yerleşmesi onlar için büyük bir tehditti. Çünkü Ruslar uzun mücadele sırasında yakından tanıdıkları bu insanların askeri yeteneklerini, azmini, cesaretini, vatan sevgisi görmüşler, intikam duygularından çekinmişlerdi.1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında yaşananlar Rusların endişesini haklı çıkardı. Bu savaş sırasında Trabzon’a yerleştirilmiş olan Çerkesler den 18.000 gönüllü Osmanlı ordusuna katılmış daha sonra 3.000 gönüllü daha bu sayıya eklenmişti.
Ruslar Osmanlı Devleti’nden Kafkasya Göçmenlerinin Rus sınırlarından uzak iç ve güney bölgelere yerleştirilmesini istediler. Osmanlı Devleti tarafından bu istek dikkate alınarak Erzincan, Tokat, Amasya ve Samsun hattının doğusuna ve Balkanlara göçmen yerleştirilmedi. Göçmenler yerleştirilirken Anadolu’nun iç kısımları bir kısım güney illeri ve Akdeniz kıyısında ki Arap bölgeleri tercih edildi. Hatta Rusların isteği doğrultusuna daha önce Balkanlara yerleştirilmiş olan Çerkesler de ikinci bir göçe tabi tutularak yine Ruslardan uzak iç ve güney bölgelere gönderildiler.
İşte Rusların intikam duygularından endişe ettikleri Kafkasya göçmenlerini kendilerinden uzak tutmaya çalışması nedeniyledir ki bugün Anadolu’nun doğusunda Çerkes yerleşim alanına rastlanmaz.
İsmail Çal/ Dünya Bülteni
Kaynaklar
1)Kafkasya’dan Anadolu’ya Göçler, Dr. Hayati Bice,TDV 1991
2)Büyük Oyun (İngiltere Başbakanı Gladstone’nin Osmanlıyı Yıkma Planı), Prof. Dr. Taha Niyazi Karaca, TİMAŞ 2011
3)Bir Soykırımın Adı 1864 Büyük Çerkes Sürgünü, Yrd.Doç.Dr.Cahit ASLAN,
Yorumlar
“619) RUSYA, ÇERKESLERİN DOĞU ANADOLU’YA VE RUMELİ’YE YERLEŞMESİNİ İSTEMEDİ” yazisina 1 Yorum yapilmis
Yorum yap
BÜYÜK KALMAYI NASIL BECEREBİLİYORLAR?SİZCE?–VE;BİZ NEDEN KÜCÜLÜYORUZ?;;((–İSTE!MİSTİK ALANDAKİ GÜYA DİNİ BASARILARIYLA BİZDEN HEP YARARLANAN..ELİNDE OYNATAN:(..BÖYYÜK ÜLKELERİN GECMİSİ!-HEP KAN DOLU..AMA BİZE M..K ATARLAR USANMADAN!UTANMADAN=