417) ORHUN ABİDELERİ, YOK OLUYOR!!!
Yayin Tarihi 20 Ağustos, 2009
Kategori TÜRK DÜNYASI
Türklerin ilk yazılı eserleri olarak da değerlendirilen Orhun Abideleri yok olma tehlikesi ile karşı karşıya. Hem de iddiaya göre, Türk uzmanların (!) yaptığı yanlışlar nedeniyle.
Moğolistan sınırları içinde kalan, başkentleri olan Ötüken yakınlarında Göktürk Kağan ve prensleri tarafından dikilen ve Göktürk Yazıtları diye de anılan Orhun Abidelerinin Türkiye’den uzmanların bazılarının yaptıkları yanlışlıklar ve koruma adı altında yapılan yer değişikliği sonucunda parçalanmaya başlandığı ileri sürülüyor.
Bilinen en eski Türk yazısının ve bilhassa Türk dil ve edebiyatının çok önemli belgesi olan Orhun Abideleri, Göktürk Devleti’nin bıraktığı en önemli eserlerdir. Abideler Orhun Irmağı’nın eski yatağı yakınlarında Koço-Çaydam adlı göl civarında dikilmiş ve bir kilometrekarelik bir alana yayılmışlardır.
Göktürk Abideleri’nin en önemlileri Bilge Vezir Tonyukuk adında 720 yılında, kendisi tarafından yazdırılmış Tonyukuk Anıtı ile 731’de ölen Kültigin ve 734’te ölen Bilge kağan Anıtlarıdır.
Projenin geçmişi
Türk tarihin ilk yazılı vesikaları olan bu taşlar, Türk tarihi ve dili açısından yerine konulamaz bir öneme sahiptir. 1998 Yılında Moğolistan’da başlatılan Orhun Abideleri projesinde Türkiye önemli rol oynamıştı. Proje TİKA tarafından yapılmış, bölgede gerek yüzey çalışmaları gerekse arkeolojik çalışmalar yapılmış birçok Türk eseri gün ışığına çıkarılmıştı. Çalışma Tonyukuk Anıtları’nda yüzey araştırması şeklinde tamamlandı. Bilge Kağan ve Kültigin Anıtları’nda ise arkeolojik kazı yapıldı. Çalışmalar yoğunluklu olarak Bilge Kağan ve Kültigin anıtlarında yapılmıştı. Bilge Kağan Külliyesi’nde yapılan kazıda 3 bin parçadan daha fazla altın ve gümüşten oluşan hazine çıkarılmıştı. Çıkarılan bu hazine Moğolistan hükümetine teslim edilmiş ve Moğolistan Ulanbator Müzesi’nde sergilenmişti. Yapılan anlaşma gereğince bu eserlerin Türk bilim adamlarına açık olması ve inceleme yapmak isteyenlere kolaylık gösterilmesi gerekiyor.
(Bilge Kağan Mezar Külliyesi)
Proje kapsamında Bilge Kağan ve Kültigin Külliyesi yanında bir müze inşa edildi. Bu müzeye Karakurum’dan ulaşımı sağlayan yol da Türkiye tarafından inşa edildi. Ancak proje sırasında yapılan çalışmalarda çok önemli bazı hatalar yapılmış ve bu hatalar Orhun Abideleri’nin küçük küçük parçalara ayrılmasına ve abidelerin üzerindeki Göktürk harflerinin parçalanarak ana taştan ayrılmasına ve düşmesine neden olmaya başladı. Bu hataların başında Moğolistan’da çalışan Türk ekibinde yer alan bir Türk bilim adamının Orhun Abidelerinin kopyasını çıkarmak amacıyla eserlerin yüzeylerine bir çeşit silikon sürmüş ve masklarını oluşturması geliyor. Halen AKP’nin bir il belediye başkanı olan bu bilim adamının yaptığı mask çalışmasında kullandığı slikon, Göktürk Abideleri’nin yüzeylerinde deformasyonlara neden olmuş durumda. Bu husus bilim adamları tarafından tespit edilmiş.
(Kültigin Abidesi)
Yapılan İkinci hata ise bölgede bir çelik müze inşa edilmesi ve Orhun Abidelerinin bu müzeye taşınması olmuş. Bazı bilim adamlarına göre, bu taşların orijinal yerinden taşınarak başka mekâna götürülmesi, biyolojik açıdan taşların çabuk bozulmasına yol açacak. Bin 300 yıldır arazide orijinal yerinde duran eserler 1-2 km uzağa inşa edilen müzeye taşındığından, Türk eserlerini bugünlerde gezmeye giden turistler bomboş bir araziyle karşılaşmaktadırlar.
(Kutsal Ocak Taşları)
Proje sırasında yapılan bir başka önemli hatanın da Karakurum’dan Orhun Abideleri’ne kadar Türkiye’nin finansmanı ile yapılan yoldan kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Bu yol için çok fazla para harcanmasına rağmen, standartlara uygun yapılmadığından, Moğol halkı bu yola tepki göstermektedir. Müteahhit, yolu standart genişlikte yapmadığı için yolda kaza yapılmakta ve ölümcül vakalar meydana gelmekte. Çevrede yaşayan Moğollar, bu yol toprak iken hiçbir kaza ve ölüm olayı gerçekleşmediğini, ancak Türklerin standart dışı yaptıkları yoldan dolayı bazı kazalar olduğunu söyleyerek tepkilerini dile getiriyor. Burada Türk hükümeti para vererek reklam yapacak iken hem para vermiş hem antipati toplamış. Yolun genişliğinin yetersizliğinin yanında kalite olarak oldukça bozuk olduğu anlaşılan asfaltın yeterli oranda dökülmediği söyleniyor.
İddiaların doğru olması durumunda, Orhun Abidelerinin parçalanması ile Türk tarihinin ilk ve en kıymetli eserleri arasında bulunan ve insanlık mirasının da parçası olan bu eserler gerçekten tarih olacaktır.
(Müze deposunda Bilge Kağan Abidesi)
Haberiniz.com
Yorumlar
“417) ORHUN ABİDELERİ, YOK OLUYOR!!!” yazisina 15 Yorum yapilmis
Yorum yap
aip
**HEM TÜRK,HEMDE UZMAN!
*YANİ BİRSEYLER YIKILINCA,KÖTÜLÜKDEN BAHSEDİLİNCE..HEMEN TÜRK+UZMAN+VS..deniyor hep bu böyle!
*avrupadaki,sahaneliklerde TÜRK Diyorlar!!hemde en berbat DURUMLARDA!
*İNANIN TÜM BUNLAR BENİ COK YARALIYOR;(
–UZMANLARIN KİMLER OLDUGU,ASLEN NERELEİ OLDUKLARI YAZILMALI!
bırakın soyunun türk olmasını kanında 1 damla türk kanı olan böyle bir abidenin zararını istemez umuyorumki bunlar söylentinin ötesinde
değildir.
hedef bir vatan hedef türkislam
büyük ve müübeet bir ülküdür turan
yeter artık gerçek olsun TÜRKBİRDEV
Bu adamların amacı Türklük bilincine saldırıp yerine ümmetçilik anlayışını koymak oluğundan her türlü kötülük beklenebilir.
Ben bu hareketlerin bilinçli olarak yapıldığını da düşünüyorum.
Bir zamanda Zonguldak madenlerindeki kimya mühendislerini işten çıkarıp imam hatiplileri yerlerine koymşlardı. Grizu patlamaları olunca akılları başlarına geldi sonunda. Belki gönderdikleri bilim adamı(!) nın asıl mesleği antikacılık falandı.
Bulmusken kaybotmak, baska milletler kendine ait boyle koklu bilgi/detealli tarihini bulsa cani gibi korur, yunanlilar ve Arap yanlilari baska milletlerin kiymetli tarihsel heykel ve yazitlarini kirip parcalamaklan taninirlar tarihtede, Iraninin icine edeyim, ben boyle kisilere harp acarim, Arap pici olmiyicagiz, bu o soylenti degilse, soylentiyse afbuyrun. Kim olursa olsun kendi ozunu inkar ederse muhakkak kafadan hastadir.Beni hor gormeyin Turk ismini surdurmemek isteyenler gece gunduz kotulugumuze calistigini hepimiz biliyoruz, cocuklarimin isimleri yazili onlarda.
baslık biraz iddialı olmus sanki. simdi bos arazide duran bir eser kapalı bir ortamdakinden dahamı güvende ki bu kapalı ortam muhtemelen gerekli kosulları saglanmıs bır ortam olsa gerek(yagmur camur belkı bocek sonrasında en onemlısı gece gunduz arası ısı farklılıklarının olmadıgı bır ortam),peki bu eserlere zarar veren uzmanları elestıren uzmanlar yine Türk uzmanlarmı yaksa avrupalı uzmanlarmı(Türkiyedeki cogu ogrenci uzman vs avrupalılar ıcın bırsey bılmıyordur) sonra bu uzmanların adı ne? kalıp almakta kullanılan silikonun adı ne? ki bu silikonları cogu eserde kullanırlar ne yag bırakır nede baska bir fazlalık tamam silikon yanlıs hatalı peki bu ınsanların o malzemenın uzerındekı etıketı okuyamayacak cahıllıkte oldugumu sanılıyor:) bu eserlerin restorasyon ve konservasyonu avrupalılar tarafından dahamı ıyı yapılırdı yoksa bız Türkler hic bir seyden anlamamaktamıyız. bu haber bence meslekdaslar arası rekabetten ıbaret. kısmetse ılerıkı zamanlarda bu anıtları gormeye gıdecegım ve dıyorumkı keske ınsanımız avrupa tatıllerıne takıntılı olmasada buralarada gıtse lakın turkıyeden mogolistana gıden turıst sayısı okudugum kadarıyla %5-10 arası. çamur atmak kolaydır arkadaslar emek harcamak bır okadar zor SAYGILARIMLA baska bır meslekdaş.
Bu haberi yapan arkadaşa burada birşey söylemek istiyorum madem bir iftira atıcaksın adam gibi at şu iftirayı. İsimleri ver neyin ne soruna sebep olduğunu ver bizde bilelim. Ayrıca tonlarca yüklü taşları kaldırıp onlar için müze kurmak yetmedi replikalarını yapmak ve bunun gibi daha niceleri. Her yiğidin harcı değildir. Orada yapılan restorasyon müdahaleleri ve işleri oldukça iyi bir seviyededir. Bu tür haberlerin sebebide gerçek restoratörlere çamur atmaya çalışan ne olduğu belirsiz para peşinde koşturan restoratörlerden başkası değildir. Son olarak söylemek istediğim birşey vardır. İşte bunu yapan Türk diye laf geçirmeler olmuş. Bunu yapan Türk Moğolistan’a kadar gidip atalarının ona bıraktığı emaneti korumak için canla başla çalışmıştır. Nice türklerimiz varki Moğolistan denince benim ne işim var orada çadır da mı kalıcağım diye tepkiler vermektedir. Bu yazıyı yazanında koltuğunda oturan Türkler den başka bir farkı yoktur bence.
Biz ne zaman ecdadımıza yeteri kadar sahip çıkabildik ki..!
Ben o muzeye gittim, bir millet ancak bu kadar tarihine duyarsiz kalabilir, ruhsuzca bir davranis sergileyebilir. Muze projesinde olmasi gereken en, boy, yukseklikte degil, yol asvalt genisligi 490 cm, yan stablize genislikleri, 1,45-1,10 cm arasi degisiyor. Asilan bilgi levhalari deforme olmaya baslamis standarda uygun kalinlik ve kalitede olmadigi icin, muze pencereleri ahsab dogramadan yapilmis, cati isi yalitimlari yapilmamis, duvar aplik aydinlatmalardan bazilari dusmeye baslamis, son yapilan guvenlik kameralarinin kayitlarinin saklandigi oda da yeterli guvenlik sistemi yok. Turk tarihini bir coban bekliyor ve turk tarihini anlatacak bir yetkili yok. Istenirse tarih art niyetli kisilerce yok edilebilir. Ilgilene varsa yol fotograflarini ve muze fotograflarini gonderebilirim. Boyle turk yaziti olarak 500 yerde dikili tas oldugu soyleniyor. Tanistigimiz Mogol insanlarindan bazilari bizim koy de turk taslari var diye bahsediyor. Herhalde kendi tarihine duyarsiz bir baska millet bulmak zordur diye dusunuyorum, burdaki gorduklerimden sonra.
Burda Japon larin dogal ortami ve balik cesidinin tanitimi ve korunmasini saglamak icin yapmis olduklari muzeyide gordum, biri herseyiyle dort dortluk bir muze, sadece dogaya duyulan saygi icin yapilmis bir muze, digeride bir milletin kendi tarihine sahip cikmak icin yapilmis bir muze.
SAYIN ERDOĞAN BABACAN,
VERMİŞ OLDUĞUNUZ BİLGİLERDEN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİZ.
SAYGILAR
umarim tarihine sahip cikmayi ve onu korumayi
bilen uzmanlar gorev alirlar tabi onlarinsayisi cok az ama kac kisi iseniz koruyun bu tarihi belgeyi
gerçekten çok güzel emeğinize saglık
emeğe saygı
sayın erdogan bayraktar cok saolun paylasım ıcın
fotograf gonderebılecegınızı solemıssınız. paylasırsnız sevınırız
sayin erdogan babacan lutfen bana elinizdeki fotograflari gonderebilir misiniz ?
[email protected]