405) FATİH SULTAN MEHMET’İN, TABABETLE İLGİLİ VASİYETNAMESİ

Ben ki İstanbul Fatihi abd-i aciz Fatih Sultan Mehmet bizzatihi alun terimle kazanmış olduğum akçelerimle satun aldığım İstanbul’un Taşlık mevkünde kâin ve malûmu’l-hudut olan 136 bap dükkanımı aşağıdaki şartlar muvacehesinde vakfı sahih eylerim.

Şöyle ki: Bu gayri menkulâtımdan elde olunacak nemalarla İstanbul’un her sokağına ikişer kişi tayin eyledim. Bunlar ki ellerindeki bir kap içerisinde kireç tozu ve kömür külü olduğu halde günün belirli saatlerinde bu sokakları gezerler. Bu sokaklara tükürenlerin tükrükleri üzerine bu tozu dökerler ki yevmiye 20′şer akçe alsınlar; ayrıca 10 cerrah 10 tabip ve 3 de yara sarıcı tayin ve nasp eyledim.

Bunlar ki ayın belli günlerinde İstanbul’a çıkalar bilâistisna her kapuyu vuralar ve o evde hasta olup olmadığını soralar; var ise şifası yada mümkün ise şifayab olalar. Değilse kendilerinden hiç bir karşılık beklemeksizin Darülacezeye kaldırılarak orada salâh bulduralar.

Maazallah herhangi bir gıda maddesi buhranı da vâki olabilir. Böyle bir hal karşısında bırakmış olduğum 100 silâh ehli erbaba verile. Bunlar ki hayvanat-i vahşiyenin yumurtada veya yavruda olmadığı sıralarda balkanlara çıkıp avlanalar ki zinhar hastalarımızı gıdasız bırakmayalar.

Ayrıca külliyemde bina ve inşe eylediğim imarethanede şehit ve şühedânın harimleri ve Medine-i İstanbul fukarası yemek yiyeler. Ancak yemek yemeye veya almaya bizzâtihi kendûleri gelmeyûp yemekleri güneşin loş bir karanlığında ve kimse görmeden kapalı kaplar içerisinde evlerine götürüle.

Açıklama:

tababet: doktorluk

abd-i aciz: Aciz kul

kain:Bulunan

malumul hudut: Hudutları belli olan

Nema: gelir

Bilaistisna: İstisnasız

Mazaallah: Allah korusun

salah: İyileşmek düzelmek

balkanlara: Ormanlara dağlara

şifayab: Şifa bulan

zinhar: Sakın

şühedanın harimleri: Şehitlerin aileleri

medine-i istanbul: İstanbul şehri

HAZIRLAYAN: YILMAZ KARAHAN