211) Mustafa Kemal’in ATATÜRK Soyadını Alış Öyküsü
Yayin Tarihi 29 Eylül, 2019
Kategori ATATÜRK
Mustafa Kemal’in “Atatürk” Soyadını Alış Öyküsü
Atatürk’e soyadı verilmesinde eski Milli Eğitim Bakanı Saffet Arıkan ile Naim Onat Ülkü’ün önerileri söz konusudur. Anıtkabir Eski Komutanı Ali Güler, “Hemşerimiz Atatürk” adlı kitabının 66-68 sayfalarında Atatürk soyadının kimler tarafından üretilip önerildiğini belgelerle açıklarken şunları anlatmaktadır: “Bilindiği gibi, 1934 yılında çıkartılan 2525 sayılı kanunla, her Türk’ün bir soyadı taşıması mecburi hale getirildi. Soyadı kanunu, Büyük Millet Meclisi’nce kabul ve Resmi Gazete ile yayınlanıp ilan edildikten sonra, Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal için de bir soyadı almak gerekti. Fakat Gazi Mustafa Kemal’e verilecek soyadı ne olmalıydı? Bu hususta gerek “Atatürk sofrası”nda ve gerek Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu’nda ona layık bir soyadı bulmak için, bazı isimler tespit edilmiştir. Tespit edilen isimler şunlardı: Etel – Etil – Etealp – Korkut – Araz – Ulaş – Yazır – Emen – Çogaş – Salır – Begit – Ergin – Tokuş – Beşe.”
Bu isimler Atatürk’e arz edilmiş ve Atatürk’ün, “arkadaşlarla bir kere konuşalım” demesi üzerine ikinci bir görüşmeye bırakılmıştır. Çankaya’da yapılan son toplantıda, CHP Genel Sekreteri (sonradan Milli Eğitim Bakanı) Saffet Arıkan’ın bir yazısında kullandığı söylenilen “Türkata – Türkatası” gibi iki ad da kendisine arz edilmiş fakat Atatürk’ün “bir de arkadaşlar ne buyururlar, bakalım” demesi üzerine Konya Milletvekili Naim Onat Bey “müsaade buyurulur mu paşam ?” diye söz istemiş , Atatürk de “arkadaşlar lütfen hocamızı dinleyelim” diyerek sözü Onat’a bırakmıştır.
Naim Hazım Bey, Türk Dil Kurumu’nda çalışmış Türkçeyi-Osmanlıcayı çok iyi bilen, her iki alanın gramer ve sentaks kurallarını gerçekten kavramış bir şahsiyetti.
Naim Bey, bu husustaki düşüncelerini şu şekilde açıklamıştır : “Türkata, Türkatası gerek yazılışta, gerek söylenişte bana biraz tuhaf geliyor. Arkadaşlar biliyorsunuz tarihimizde bir ‘Atabey’ sözü, unvanı vardır. Anlamı da, yine biliyorsunuz: Beyin, emirin, şehzadenin, hatta hükümdarın ilimde, idarede, askerlikte mürebbisi, müşaviri, hocası demektir. Atabey, kullanılmış, tarihe geçmiş bir ünvan-ı resmidir. Bu unvanı taşıyan bir çok Türk büyüğü vardır. Binaeleyh biz de Türk’e her alanda atalık etmiş, Türklüğü kurtarmış, istiklaline kavuşturmuş olan büyük Gazimize ATATÜRK diyelim, bu soyadını verelim. Bu bana şivemize de daha munis, daha uygun gibi geliyor.”
Gazi, Naim Hazım Onat’ın açıklamasını daha yerinde bulmuş, hatta ona teşekkür etmiş, böylece ATATÜRK soyadı üzerinde oy birliği ile durulmuştur.
Bundan sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na şu üç maddelik kanun teklifi verilmiştir.
Kanun no: 2587
Kabul Tarihi: 24.11.1934
Yayımlandığı R. Gazete Sayısı: 2865
Yayımlandığı Düstur: Tertip: 3, Cilt: 16, Sayfa: 4.
Madde: 1-Kemal öz adlı cumhur reisimize ATATÜRK soyadı verilmiştir.
Madde: 2-Bu Kanun neşri tarihinde muteberdir.
Madde: 3-Bu kanun Büyük Millet Meclisi tarafından icra olunur.
2622 SAYILI KANUN
1- Kemal öz adlı Türkiye Cumhur reisine 24.11.1934 tarih ve 2587 sayılı kanunla verilmiş olan ATATÜRK soyadı tek şahsına mahsustur, hiç kimse tarafından öz veya soyadı olarak alınamaz, kullanılamaz ve kimse tarafından hiçbir surette bir kimseye verilemez.
2- ATATÜRK adının başına ve sonuna başka söz konarak öz veya soyadı alınamaz ve kullanılamaz
3- Bu kanun hükmü 24/11/1934 tarihinde başlar.
4- Bu kanun hükmünü yerine getirmeye Dahiliye Vekili memurdur.
Mustafa Kemal Paşa’nın Naim Hazım’a ÜLKÜ ONAT isim ve soyisim vermesi
Atatürk soyadını alan Mustafa Kemal, bir akşam Naim Hazım’a “Hoca! idealler erişelemeyen şeylerdir. Şu ideallerin Türkçesini bul” deyince Naim Hazım , “Paşam bizde ‘ULKU DAĞI’ vardır. Bu Türkçe’de göz yanılgısıdır. Vardım sanırsınız erişemezsiniz. O Ulku Dağı ulaşılamayan yer olur” deyince, Atatürk: “Şu Ulku Dağı’nı ses uyumuna uydur” der. Naim Bey: “Ülkü çıkar, Paşam!” der. Atatürk Naim Hazım’a: “Yahu Hoca! Sen dürüst adamsın… Senin soyadın ONAT olsun” deyince, Naim Bey “Teveccühünüz paşam” der. Ve Atatürk Naim Bey’e Ülkü ismiyle birlikte “Naim Bey, Bay Ülkü Onat 8-11-1934 K. Atatürk” imzalı belgeyi verir ve Naim Bey’in ismi Naim Ülkü Onat olur. (Demek ki; Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK soyadı 24 Kasım 1934’te kabul edilip 27 Kasım 1934’te Resmi Gazete’de yayımlanmadan 15-20 gün önce imzasını K. Atatürk olarak atmaya başlamıştı)
KAYNAKLAR:
Hemşehrimiz Atatürk – Yrd. Doç. Dr. Öğ. Bnb. Ali Güler
Milli Mücadele’de Konya Kuvay-i Milliyecileri – Ahmet Atalay
Türkiye’nin Siyasi İntiharı Yeni-Osmanlı Tuzağı – Cengiz Özakıncı
https://bilimdili.com/dusunce/mustafa-kemalin-ataturk-soyadini-alis-oykusu/
Yorumlar
Yorum yap