176) OBAMA’NIN SAVAŞI
Yayin Tarihi 9 Ekim, 2009
Kategori SİYASİ
Terörle mi, direnişle mi mücadele:
Obama’nın savaşı
7 ekim 2001 tarihinde ABD tarafından işgal edilen Afganistan’daki ABD ve askeri varlığı 8 yılını doldurdu. Sekiz yılın ardından ABD başkenti halen Afganistan’da ne yapılması gerektiğine kafa yoruyor. Washington’daki ortak tespit Afgansitan’da işlerin iyi gitmediği, radikal bir strateji değişikliği gerektiği şeklinde. Ancak bu değişikliğin nasıl olacağı asıl problem. Zira her tür alternatifin önünde bir kısmı uluslararası bir kısmı dahili sebeplerden bir çok engel bulunuyor. Ancak neticede sorun bir tanımlamaya dayanıyor: Afgansitan’daki askeri durum terörle mi yoksa direnişle mi mücadele?
AFGANİSTAN’A YENİ YAKLAŞIM
Seçim süreci boyunda Irak yerine Afgansitan’ın öncelikli sorun olduğunu savunan ABD Başkanı Barack Obama, göreve gelir gelmez Pentagon, CIA ve Dışişleri’nden oluşan bir ekip oluşturmuş, Afganistan’da nasıl bir strateji izlenmesi gerektiği konusunda rapor hazırlatmış, bunu büyük bir şevkle savunan bir konuşma yaparak yeni stratejinin çerçevesini çizmişti. Bunu Afganistan’a verilen önem ve komuta kademesindeki değişiklikler izlemişti. Şimdi ise yeni stratejiye göre göreve gelen ve buna göre rapor hazırlayan askeri yetkililerle Obama arasında gerilim yükseliyor. Obama’nın tam desteği şartıyla göreve gelen Afganistan’daki ABD birlikleri ve NATO Birlikleri’nin komutanı Orgeneral Stanley McChrystal Obama’ya Eylül başında yeni bir strateji için ihtiyaçlarını ve nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini aktaran, bir kısmı medyaya da sızan bir değerlendirme raporu hazırladı. Bu raporda McChrystal’ın ne kadar asker istediğine dair net bir sayı yoktu. Geçtiğimiz hafta ise Obama’nın Pentagon’a bir mektup yazarak tam olarak ne kadar askere ihtiyaç olduğunu açıkça bildirmesini istediği kulislere sızdı. Bu mektuplaşma neticesinde halen ABD’nin Afganistan’daki toplam 68.000 askerine ek olarak, McChrystal’ın 40.000 asker daha istediği belirtiliyor. Bu sayının, aklında bu yıl gönderilen 21.000 ek askere ilave olarak 10.000 asker daha gönderilmesi fikri yatan Obama’yı düşündürdüğü, bu nedenle her an geri adım atabileceği belirtiliyor.
AFGANİSTAN DEMOKRATLARI BÖLEBİLİR
Obama’nın geri adım atması gerçek bir ihtimal olarak ele alınmalı. Zira ABD’nin iç dengeleri 40.000 asker talebini imkansız hale getirebilir. Obama gönderdiği her ek asker için Kongre’ye giderek, bu birlikler için ek bütçe istemek zorunda. Bu ise zaten başta sağlık reformu olmak üzere içeride kan kaybeden Obama’yı muhalefet karşısında zor durumda bıkacaktır. Ancak asıl riskli olan Obama’nın kendi partisi Demokratlar arasında asker artırımına muhalefet etmek bir yana, tamamen çekilmeyi isteyenlerin bulunması. Şimdilerde Kongre’ye bu konuda bir tasarı getirmesi halinde Obama kendi partisinin desteğini kaybetme tehlikesi yaşıyor. Her ne kadar Beyaz Saray, Obama’nın siyasi dengelere göre değil, doğru stratejiye göre karar vereceğini söylese de Washington’ında bu sözleri defalarca duyan siyasi gözlemciler, bu ifadeleri gerçekçi bulmuyor. Bu çerçevede Salı günü Kongre liderleri ile bir toplantı yapan Obama, 90 dakika boyunca kaygılarını anlattı ve Kongre’nin nabzını tutmaya çalıştı.
HALK DESTEĞİ AZALIYOR
Obama’nın bu kararını engelelyebilecek bir başka etken ise halk desteği. Şimdilerde artan ABD kayıpları bir yandan rahatsızlığı daha fazla tabana yaymaya başlarken, bir yandan da bu günlerde savaş karşıtı gruplar daha etkin hale gelmeye başlıyor. Temmuz ayında Afganistan’da devam eden işgale yüzde 44’le destek veren ABD kamuoyunun bu desteği AP-GfK araştırmasına göre şu anda yüzde 40’a düşmüş durumda. İlginç olan ise takviye asker stratejisine Obama’nın karşı partisinden Cumhuriyetçilerin yüzde 69’la destek vermesi, buna karşın kendi partisinin destekçisi Demokratlarınsa yüzde 57 ile karşı çıkması.
BEYAZ SARAY’DA DA DESTEK AZALIYOR
Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın başını çektiği çok geniş olmayan bir ekip ise Beyaz Saray içinde çekilme stratejisini savunarak taraftar toplamaya çalışıyor. ABD’nin Afganistan’daki faaliyetlerinin özel operasyonlar, insansız uçakla saldırılar ve eğitimle sınırlı tutulmasını isteyen bu grup kayıplar arttıkça güçlenebilir. Tüm bunlar ise Obama’nın elini zayıflatırken, başkanın geçen ayki kararlılığını da sarsıyor. Hele bir de son günlerde Obama’nın Kongre’de kabul ettirmek için zor anlar yaşadığı, Pakistan’a “terörle mücadelede destek şartıyla” 5 yıl için 7.5 milyar dolarlık yardım vaat eden paketinin Pakistan tarafından konulan şartlar nedeniyle ulusal egemenliğini zedelediği şeklinde eleştirilmesi işleri iyice çıkmaza sokuyor. Bu nedenle önümüzdeki günlerde Beyaz Saray’ın felsefi bir karar alması gerekecek: ABD Afganistan’da “Terörle Mücadele” mi yoksa “Direnişle Mücadele” mi ediyor. Her iki kararın da tüm bölge için çok farklı sonuçları olacak.
Süreyya Seyyahoğlu / Washington
Yorumlar
Yorum yap