155) HALİFELİK, VEKÂLET MİDİR?
Yayin Tarihi 17 Ocak, 2011
Kategori KÜLTÜREL
HALİFELİK, VEKÂLET MİDİR?
Son günlerde bir “Halifelik” ve “cariyelik” tartışması, ülke sorunlarını unutturacak boyutlara tırmandı. Bu tartışmaya katılmam mümkün değil. Şükürler olsun ki, bu hususta açıklama ve yorum yapacak birçok ilim adamımız var…
Ancak “Halifelik” üzerine duyduğum bazı görüşlerden çok rahatsız olduğumu belirteyim!
Nedir bu görüşler?
Deniliyor ki; “Halifelik, Hz. Muhammed’in makam vekilliğidir.”
Öncelikle “vekil” veya “vekâlet” kelimelerinin taşıdığı anlamları bilelim. Vekil: Bir görevde, asıl görevlinin yerine bakan kimsedir. Vekil, asilin tüm yetkilerine haizdir. Asil, görevine döndüğünde vekilin vekâlet görevi biter…
Halifelik nedir?
Halifelik, Arapça “halef” kelimesinden türemiştir. Halef; birinin ardından gelip onun makamına geçen kimsedir. Selef ise; haleften önce görev yapandır.
Amentümüze göre, Hz. Muhammed (sav) son peygamberdir. Başka peygamber gelmeyecektir. Tebliğ yapılmıştır… Peygamber Efendimizin makam vekilliği olmaz! “Peygambere vekillik” sözü, Allah korusun küfre neden olabilir…
Vekil, asıl görevliye benzemeye ve onun yaptığı işi devam ettirmeye gayret eder. Eğer “halifelik” vekalet ise; Emevî, Abbasi ve Osmanlı dönemlerinde hilafet makamında oturan kişilerden bazılarının nefsi ve akli dengelerinin bozukluğu nasıl izah edilecek?
“Halifelik” kelimesi zaten “vekalet” anlamını taşımamaktadır. Halifelik, tüm Müslümanların yönetimini ve koruyuculuğunu üstlenen bir kurumdur. Aynı zamanda İslam Devleti’nin başkanlığıdır. Hz. Muhammed (sav) den sonra, Devlet işlerinin devam etmesi ve Müslümanların yönetimi için istişare ve seçim yoluyla hilafet makamına ilk dört halife gelmiştir…
Hz. Ali’nin Şehit edilmesinden sonra, hilafet Emevîlere geçmiştir. Emeviler devrinden itibaren halifelik babadan oğula geçmeye başlamıştır…
YILMAZ KARAHAN
HALİFELER (632-1924)
Dört Halife veya Hulefa-i Raşidin Dönemi
- Ebu Bekir 632-634
- Ömer bin Hattab 634-644
- Osman bin Affan 644-656
- Ali bin Ebu Talib 656-661
Emeviler Dönemi
- I. Muaviye 661 – 680
- I. Yezid 680 – 683
- II. Muaviye 683 – 684
- I. Mervan 684 – 685
- Abdülmelik 685 – 705
- I. Velid 705 – 715
- Süleyman bin Abdülmelik 715 – 717
- Ömer bin Abdülaziz 717 – 720
- II. Yezid 720 – 724
- Hişam bin Abdülmelik 724 – 743
- II. Velid 743 – 744
- III. Yezid 744
- İbrahim bin Velid 744
- II. Mervan 744 – 750
Abbasiler Dönemi
- Seffah (Abbasi) (Ebu’l Abbas) 750 – 754
- Mansur (Abbasi) 754 – 775
- Mehdi (Abbasi) 775 – 785
- Hadi (Abbasi) 785 – 786
- Harun Reşid 786 – 809
- Emin (Abbasi) 809 – 813
- Memun (Abbasi) 813 – 833
- Mutasım (Abbasi) 833 – 842
- Vasık (Abbasi) 842 – 847
- Mütevekkil (Abbasi) 847 – 861
- Muntasır (Abbasi) 861 – 862
- Müstain (Abbasi) 862 – 866
- Mutez (Abbasi) 866 – 869
- Muhtedi (Abbasi) 869 – 870
- Mutemid (Abbasi) 870 – 892
- Mutezid (Abbasi) 892 – 902
- Muktefi (Abbasi) 902 – 908
- Muktedir (Abbasi) 908 – 932
- Kahir (Abbasi) 932 – 934
- Razi (Abbasi) 934 – 940
- Müttaki (Abbasi) 940 – 944
- Müstekfi (Abbasi) 944 – 946
- Muti (Abbasi) 946 – 974
- Ettai (Abbasi) 974 – 991
- Kadir (Abbasi) 991 – 1031
- Kaim (Abbasi) 1031 – 1075
- Muktedi (Abbasi) 1075 – 1094
- Mustazhir (Abbasi) 1094 – 1118
- Mustarşid (Abbasi) 1118 – 1135
- Raşid (Abbasi) 1135 – 1136
- Muktefi (Abbasi) 1136 – 1160
- Müstencid (Abbasi) 1160 – 1170
- Müstezi (Abbasi) 1170 – 1180
- Naşir (Abbasi) 1180 – 1225
- Zahir (Abbasi) 1225 – 1226
- Mustansır (Abbasi) 1226 – 1242
- Mustasım (Abbasi) 1242 – 1258
Memluk Himayesi Dönemi
Abbasi Hanedanının Mısır’daki Memlük Sultanlığı himayesi altında olduğu dönemdeki halifeleridir:
- Mustansır (Abbasi) 1259 – 1261
- I. Hakim 1262 – 1302
- I. Müstekfi 1302 – 1340
- I. Vasık 1340 – 1341
- II. Hakim 1341 – 1352
- I. Mütadid 1352 – 1362
- I. Mütevekkil 1362 – 1383
- II. Vasık 1383 – 1386
- Mutasım (Abbasi) 1386 – 1389
- I. Mütevekkil (ikinci sefer) 1389 – 1406
- Mustain (Abbasi) 1406 – 1414
- II. Mutadid 1414 – 1441
- II. Müstekfi 1441 – 1451
- Kaim (Abbasi) 1451 – 1455
- Mustancit (Abbasi) 1455 – 1479
- II. Mütevekkil 1479 – 1497
- Mustamsık (Abbasi) 1497 – 1508
- III. Mütevekkil 1508 – 1517
Osmanlı Dönemi
Osmanlı Devleti’nin Ridaniye Muharebesini kazanarak Memlük Sultanlığı’na son vermelerinden sonra Halife ünvanını üstlenen padişahlardır:
- Yavuz Sultan Selim 1517 – 1520
- Kanuni Sultan Süleyman 1520 – 1566
- II. Selim 1566 – 1574
- III. Murat 1574 – 1595
- III. Mehmet 1595 – 1603
- I. Ahmet 1603 – 1617
- I. Mustafa 1617 – 1618
- II. Osman 1618 – 1622
- I. Mustafa (ikinci sefer) 1622 – 1623
- IV. Murat 1623 – 1640
- I. İbrahim 1640 – 1648
- IV. Mehmed 1648 – 1687
- II. Süleyman 1687 – 1691
- II. Ahmet 1691 – 1695
- II. Mustafa 1695 – 1703
- III. Ahmet 1703 – 1730
- I. Mahmut 1730 – 1754
- III. Osman 1754 – 1757
- III. Mustafa 1757 – 1774
- I. Abdülhamid 1774 – 1789
- III. Selim 1789 – 1807
- IV. Mustafa 1807 – 1808
- II. Mahmut 1808 – 1839
- Abdülmecit 1839 – 1861
- Abdülaziz 1861 – 1876
- V. Murat 1876
- II. Abdülhamit 1876 – 1909
- V. Mehmet 1909 – 1918
- VI. Mehmet 1918 – 1922
Son Halife
Padişah olmadığı halde Halife olarak kabul edilmiş bir Osmanlı Hanedanı üyesidir:
Halifeliğin kaldırılması
NOT: Halifeler listesi vikipedi ansiklopedisinden alınmıştır.
Yorumlar
Yorum yap