1026) Montrö Boğazlar Sözleşmesinin Önemi ve Maddeleri

Yayin Tarihi 19 Aralık, 2019 
Kategori ATATÜRK, ÇANAKKALE, TÜRK DÜNYASI

Montrö Boğazlar Sözleşmesinin Önemi ve Maddeleri

Lozan Antlaşması’nın Boğazlar ile ilgili maddesinde; “Boğazlar Komisyonu’nun devam etmesi, Boğazların her iki yakası ile Marmara Denizi’ndeki adaların silahtan, ayrıca boğazların çevresindeki 20 km’lik alanın da askerden arındırılması” kararlaştırılmıştır.

Bu durum Türkiye’nin egemenlik haklarını sınırlamış, Marmara ve çevresinin güvenliğini de tehlikeye düşürmüştür. 1930’lu yıllarda Milletler Cemiyeti’nin Almanya, İtalya ve Japonya’nın saldırgan ve yayılmacı politikalarını engelleyememesi Türkiye’nin Boğazların durumunu tartışmaya açmasına neden olmuştur.

Türkiye, 10 Nisan 1936’da Lozan Antlaşması’nı imzalayan devletlere bir nota göndererek Boğazlarla ilgili statünün tekrar düzenlenmesini istemiştir. Bunun üzerine İsviçre’nin Montreux (Montrö) şehrinde toplanan uluslararası konferansa Türkiye, İngiltere, Fransa, Sovyet Rusya, Japonya, Yunanistan, Bulgaristan, Yugoslavya ve Romanya katılmıştır.

20 Temmuz 1936’da imzalandı. Gece yarısı Türk Ordusu, Boğazların askersiz alan olarak kabul edilen bölgesine girdi. Türk donanması da denizden bu harekata katıldı. Böylece Boğazlarda tekrar Türk egemenliği sağlanmış oldu.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin Maddeleri

Boğazlar komisyonu kaldırılıp görevleri tamamıyla, Türk Devletine bırakıldı.

Boğazlarda askersiz bölüm kaldırılarak, Türklerin buralarda diledikleri kadar kuvvet bulundurması ve tahkimat yapmaları kabul edildi.

Ticaret gemilerinin her iki yönde Boğazlardan geçişi serbest bırakıldı.

Savaş gemilerinin geçişi ise zaman ve ağırlık bakımından sınırlandırıldı.

Türkiye, savaşa girer veya bir savaş tehlikesi ile karşılaşırsa Boğazları istediği gibi açıp kapayabilecekti.

Bu antlaşmayla Misakı Millî’den verilen tavizlerden biri giderilmiş ve önemli bir siyasi zafer kazanılmıştır. Boğazların güvenliği ve egemenliği sorunu çözülmüştür. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de ve milletlerarası dengede önemi artmıştır. Sovyet Rusya’nın da Karadeniz’den gelecek tehlikeleri önleme konusunda Türkiye ile ilişkilerini güçlendirmesine ortam hazırlamıştır.

https://www.tarihokulu.com/montro-bogazlar-sozlesmesinin-onemi-ve-maddeleri/

Montrö Boğazlar Sözleşmesinin Tam Metni (pdf) Olarak Sunulmuştur: Montro_TR

Paylaş:

Yorumlar

Yorum yap